woensdag 29 april 2020

Planten op de Veluwe!

Nadat ik vanochtend weer een broedvogeltelling heb gedaan nabij Den Haag, zet ik koers richting de Veluwe voor een onderzoek. In de omgeving heb ik nog wat zeldzame plantjes in gedachte, je moet het werk natuurlijk nog leuker maken dan het al is... Bij Breda zie ik de eerste nieuwe plantensoort, eenjarige hardbloem, en dan kan het leuke tripje gaan beginnen! Ik start bij Radio Kootwijk, vlak langs de A1, waar ik op de heide de zeer zeldzame kleine schorseneer en heidezegge vind. Het is nog even zoeken, maar uiteindelijk vind ik beide soorten. Fraai! Na terugkomst bij de auto wordt ik vervolgens nog aangenaam verrast door een luid zingende draaihals! Een soort die ik eigenlijk nog nooit in Nederland had horen zingen. Erg leuk! Het natte pak neem ik maar voor lief...
Heidezegge
Kleine schorseneer
In Apeldoorn bezoek ik nog het trosglidkruid, waarna ik in de omgeving van Vaassen wat plekken met zeldzame soorten bezoek. In dit lage deel, net ten oosten van de Veluwe, treedt veel kwel op van regenwater afkomstig van de Veluwe. Door deze omstandigheden lopen veel beekjes door dit gebied en zijn specifieke habitats tegen voor bepaalde soorten. In een beekje tref ik zo bijvoorbeeld rossig fonteinkruid en gewoon bronkruid aan en midden in het bos groeit naast een beekje paarbladige goudveil. Onderweg komt nota bene ook nog een tweetal kraanvogels overzeilen, een aangename verrassing!
Kraanvogels
Groot bronkruid
Nabij Gortel vind ik na even zoeken een groeiplek van stekende wolfsklauw. Een opvallend plantensoort zo midden in het bos! Je vraagt je dan af wie ooit zo'n plek ontdekt...
Stekende wolfsklauw
Op een natuurontwikkelingsplek bij Tongeren heb ik na even zoeken de klimopwaterranonkel gevonden. Enkele leemputten, diepe plekken in het bos, leveren vervolgens nog rood peperboompje, voorjaarszegge en hartbladzonnebloem op. Knollathyrus kan ik dan weer niet vinden, maar het kan natuurlijk ook niet altijd meezitten.

Klimopwaterranonkel
Rood peperboompje
Voorjaarszegge
Al met al toch leuk om zo weer de nodige plantensoorten bij te kunnen schrijven. 100 nieuwe soorten dit jaar lijkt me een mooi streven!
Graspiepernest

dinsdag 28 april 2020

Regen - gelijk weer leuke stelten!

Gisterenochtend was ik weer met Maarten Verrips op VRS Meijendel voor de tweede ronde van het CES-onderzoek op de ringbaan. De vangsten waren magertjes en het leukste waren de oudere, terugkerende broedvogels. De oudste was een tuinfluiter van zeker vier jaar oud, toch leuk! Verder was het eigenlijk heel erg rustig met uiteraard met name andere broedvogels, zoals braamsluiper en nachtegaal.
Braamsluiper
Tuinfluiter
Voor de volledige vangst, zie hier.
Vanavond was ik weer eens op de Sophiapolder, omdat door het natte weer de omstandigheden goed zijn geworden voor steltlopers. Met regen en een westenwind komen in deze tijd van het jaar steltlopers die normaal langs de kust trekken, ook in het binnenland vaak 'naar beneden'. Goede omstandigheden dus voor zeldzame soorten die opduiken op slikkige gebieden. Met opkomend tij zat ik vanavond dus op de kraan vanaf de Veersedijk, en al snel had ik inderdaad een zilverplevier in beeld. Min of meer de algemeenste van de 'leuke' soorten, maar toch altijd leuk!
Zilverplevier
Verder zaten er bijna 20 groenpootruiters, een zwarte ruiter, zomertaling en de nodige pontische meeuwen. Als het water nog verder stijgt vliegen opeens twee grotere steltlopers door mijn beeld die vervolgens recht over de kraan komen. Het blijken twee rosse grutto's! Schitterend! Eind april is altijd dé doortrekpiek van deze soort, die zich lang niet elk jaar makkelijk op IJsselmonde laat zien. Erg leuk dus maar ze verdwijnen als stipjes boven de horizon.
Rosse grutto's
Als het water eenmaal al de slikplaten bedekt is het gedaan met de kans voor leuke steltlopers. Wel blijkt dat het schelpeneiland in trek is bij kluten en ook zitten de eerste visdiefjes in paartjes op het eiland. Dat gaat vast weer goed komen dit jaar. Mooi!
Schelpeneilandje

zaterdag 25 april 2020

Weer een drukte langs de Devel

Gisterenmiddag zag ik tussen de werkzaamheden door enkele planten van de grote wolfsklauw op de Utrechtse heuvelrug. Een opvallende soort! Verder kwam ik nabij Meerkerk bij toeval een paartje steltkluten tegen op een plas-dras en kon ik 's middags (tijdens werk) de eerste kievitskuikens van dit jaar ringen. Hopelijk gaan er nog velen volgen!
Grote wolfsklauw
Steltkluut
Kievit
Vanochtend doe ik weer de broedvogeltelling langs de Devel. Net als de vorige telling zijn de rietzangers weer in de overgrote meerderheid, met deze ochtend 66 zingende exemplaren. Verder zijn in de brede rietkragen op 14 plaatsen snorren te horen en kan ik totaal weer 12 zingende cettti's zangers instippen. Sprinkhaanzangers zijn schaars met slechts twee zingende exemplaren, daarvoor is het gebied denk ik te nat.
Rietzanger
Wel klinkt weer de roep van een roerdomp, zingt nog slechts één blauwborst en is de eerste lading (16 exemplaren) kleine karekieten weer gearriveerd. Gedurende het voorjaar komen zo weer telkens nieuwe soorten aan en neemt het aantal broedvogels sterk toe. Het begon met alleen rietgorzen, waarna de blauwborsten, rietzangers en snorren arriveerden. Nu de eerste kleine karekieten en over enkele weken de bosrietzangers... Gelukkig houden de meeste blauwborsten nu dus weer hun snavel, waardoor het overzicht nog enigszins te behouden is. Want wat een vogels zitten er, schitterend!
Snor

donderdag 23 april 2020

Balkankwikstaart in Lentevreugd!

Gisterenavond kwam mij ter ore dat een balkankwikstaart was ontdekt in Lentevreugd, een gebied aan de rand van de duinen bij Katwijk. Deze soort is slechts enkele malen eerder in Nederland gezien, waaronder eenmaal op exact dezelfde locatie. Aangezien ik 'm nooit eerder zag, besluit ik vanochtend in alle vroegte die kant op te reizen. Ruim voor zonsopkomst was ik aanwezig, zodat als hij te vroeg zou vertrekken, ik geen kans zou hebben om 'm te missen. Hij was ten slotte in de duindoorns naast een plasje gaan slapen.
Lentevreugd
Als ik op de plek arriveer, ben ik de eerste in het gebied. Sprinkhaanzangers, graspiepers, veldleeuwerik, rietzangers en rietgorzen laten echter al volop hun gezang horen. In het plasje foerageren verder ook nog wat witgatjes en een bosruiter, maar de balkankwikstaart ontbreekt nog op het toneel. Deze soort wordt overigens op de meeste plaatsen als ondersoort gezien van de gele kwikstaart en komt met name voor in de balkan, hoe verrassend...
Het plasje
Rond 6 uur ontwaakt de balkankwikstaart en loopt hij opeens plotseling in het plasje te foerageren. Een schitterende soort met een gitzwarte kop, erg fraai! Tijdens het opvliegen laat hij ook zijn kenmerkende, raspende roep horen.
Balkankwikstaart
Ondanks dat de vogel was doorgegeven, is het niet druk bij de vogel en kunnen zo'n 10 mensen op afstand van elkaar goed van de vogel genieten. Niks aan het handje. Wanneer de vogel richting een stel koeien vliegt vind ik het echter wel mooi geweest, en besluit aan het werk te gaan, maar wel met een fraaie nieuwe soort op zak!
Balkankwikstaart
Na een klus in Spijkenisse kom ik bij Poortugaal nog een blauwe kiekendief tegen, die rustig langs komt richting noordoost. Altijd leuk! Aangezien de rovertrek vandaag goed was, sta ik ook het eind van de middag nog even in de Crezéepolder. Dat levert vervolgens eigenlijks helemaal niks op qua overtrekkende vogels, maar ter plaatse zijn ten minste twee temmincks strandlopers nog wel leuk om te bekijken!
Temmincks strandloper
Blauwe kiekendief

dinsdag 21 april 2020

Afwisselend ochtendje in Waalbos

In het Waalbos probeer ik ook de weidevogels dit jaar weer te volgen, zodat ook met het beheer weer de juiste maatregelen genomen kunnen worden. Door de droogte zit het echter niet mee, en als ik vanochtend in het gebied kom is niet te merken dat kuikens van de ca. 35 aanwezige kievitsnesten nu rondlopen. Op slechts enkele plekken wordt gealarmeerd, wat erop lijkt te wijzen dat de kuikens al heel snel dood zijn gegaan of opgegeten. Erg jammer! Een poging om nog wat water in de greppels te zetten heeft ook niet gebaat, want op veel plaatsten staan ze toch nog aardig droog.
Waalbos
Tureluurs zijn daarentegen deze ochtend nog volop aanwezig en ik schat het aantal toch op zeker wel 10 territoria. Toch een flink aantal voor op IJsselmonde! Het leukste is daarbij wel een exemplaar dat afgelopen winter is geringd in Portugal, en luidkeels aan het baltsend is! Ook een regenwulp die op doortrek in het Waalbos is neergestreken, laat zich al foeragerend leuk bekijken!
Portugese tureluur
Regenwulp
De laatste hoop die ik nog had op een territoriale veldleeuwerik vervliegt overigens wel deze ochtend, want de zang van deze bedreigde soort hoor ik helaas niet. En dat in tegenstelling tot zeker 4 jaar dat wel door deze soort werd gebroed in dit recreatiegebied. Het verhaal van de oeverzwaluwen is dit jaar behoorlijk wat succesvoller, want nadat deze maand nog een kunstmatige wand voor deze soort werd geplaatst zie ik vanochtend dat al vele gaten bezet zijn. Ongekend hoe snel deze soort zo'n plek weet te koloniseren. Fantastisch!
Oeverzwaluwwand
Terwijl ik van de zwaluwen geniet zie ik in de verte een 'slanke kiekendief' aankomen. Al snel is duidelijk dat het om een (vrouwtje) grauwe kiekendief gaat die op enige afstand passeert en door de oostenwind mijn kant wordt opgeblazen. Uiteindelijk verdwijnt ze ten noorden van mij boven Ridderkerk, waar ze ook nog door andere vogelaars opgepikt kan worden. Altijd leuk en een aangename verrassing op deze ochtend!

Ten slotte hoor ik in relatief smalle rietkragen ook nog twee snorren zingen. Een rietvogel die het dit jaar goed lijkt te doen op IJsselmonde en ook deze nieuwe plek heeft weten te koloniseren!
Gele kwikstaart

zaterdag 18 april 2020

Van kluten, rietvogels tot CES1

De afgelopen dagen was er nog weer genoeg te beleven rond Ambacht en op IJsselmonde. In de Crezéepolder zijn de kluten weer aan de leg geslagen en erg leuk is dat dit voorjaar een kluut met Franse kleurringen in de polder aanwezig is. Het lijkt erop dat dit exemplaar gaat broeden!
Kluten
Franse kluut
Ook kon ik weer een broedvogeltelling langs de Devel doen, wat maar liefst meer dan 70 zingende rietzangers opleverde. Andere leuke soorten waren nog een zingende dodaars en roerdomp, 12 snorren, 3 sprinkhaanzangers en zeker 3 paartjes bruine kiekendief. Ik ben erg benieuwd wat de uiteindelijke resultaten gaan zijn, maar de aantallen rietvogels blijven toch bijzonder hoog in de rietkragen langs het riviertje. Schitterend!
Devel
Rietgors
Gisteren kon ik vervolgens tijdens werkzaamheden voor de Grauwe Kiekendief in de Zegenpolder nog genieten van een overvliegende zeearend en zwarte wouw. Zeker de laatste is een soort die ik niet vaak tref op IJsselmonde. Leuke verrassingen tijdens het werk!

Vandaag moest de eerste CES-ronde weer gelopen worden op VRS Meijendel, een gestandaardiseerd ringprogramma om het broedsucces van de locale broedvogels te meten. Gisterenavond was ik daarom al afgereisd naar de duinen om de netten vast op te zetten. Omdat ik dan toch al in de duinen was besloot ik vannacht maar eens een nachtvangst te doen, met name hopend op een porseleinhoen.

De netten bleven helaas leeg vannacht en ook een beflijster, waar ik vurig op hoopte deze morgen, vangen we niet. De vangst met Maarten Verrips bestaat daarentegen over zo'n 30 vogels, verspreid over 8 soorten. Geen spectaculaire aantallen en soorten dus, maar wel weer leuk om de teruggekeerde broedvogels weer in de handen te hebben. Met name zwartkop is deze ochtend algemeen, maar ook vangen we nog een fitis en de eerste nachtegalen en grasmussen weer. Toch leuk!
Nachtegaal
Grasmus
Voor de totalen zie hier.

zaterdag 11 april 2020

Steppekiekendief over de Crezéepolder!

Vanochtend ben ik voor het eerst dit voorjaar weer eens op de telpost in de Crezéepolder. De trek kan heel wisselend zijn op deze telpost, maar voor roofvogels is het zeker niet onaardig. Met de oostelijke wind van vandaag is dan ook van alles mogelijk, dus reden te meer om daar weer eens een kijkje te nemen. De laatste tijd wordt er door anderen wel veel geteld, wat gisteren bijvoorbeeld in een tweetal reuzensterns resulteerden.

Al vrij snel blijkt dat er genoeg trek in de lucht is, met name de graspiepers vliegen goed tot wel zo'n 1000 passerende vogels per uur. Het voordeel van veel vogels is in ieder geval dat continue de lucht wordt afgezocht. Dat levert al snel de eerste regenwulpen van het seizoen op, maar ook enkele bruine kiekendieven, purperreigers, wat grote lijsters en natuurlijk schitterende zwartkopmeeuwen.
Purperreiger
Om kwart over 9 kondigt Laurens van der Wind echter opeens een 'slanke kiekendief' aan. Alle andere activiteiten worden gelijk stop gezet en alles is gericht om deze roofvogel op te pikken. Het exemplaar is echter nog niet in de polder en bevindt zich nog achter de dijk, ten westen van de telpost. Wanneer de vogel de dijk over steekt is al gelijk duidelijk dat het een goede soort betreft, een grauwe of steppenkiekendief! Het betreft een ringtail die vervolgens op korte afstand zeer laag door de polder komt. Helaas recht tegen de zon in, maar de sierlijke vlucht is schitterend om te zien. Prachtig! De gemaakte foto's laten vervolgens duidelijk zien dat het een steppekiekendief betreft!
Steppekiekendief                                                                     ©Matthieu Plaisier
De vogel wordt gelijk doorgegeven in diverse appgroeps, zodat hij ook nog op telpost Kinderdijk en bij telpost de Hoeksche Sluis kan worden opgepikt. Op deze locatie wordt hij 12 minuten later gezien, zodat hij met een gemiddelde snelheid van 43 km/u heeft gevlogen. Waarschijnlijk was hetzelfde exemplaar eerder op de ochtend al langs Barendrecht gevlogen en wordt hij 's middags nog in Utrecht opgemerkt.

Al met al een schitterende waarneming van pas mijn tweede steppekiekendief op IJsselmonde en mijn eerste voor Ambacht. Een deel van de Crezéepolder ligt namelijk ook in die gemeente, en daar vloog het exemplaar overheen! Als ik om 11u vertrek zijn er verder geen spraakmakende soorten meer langsgekomen, maar de moeite waard was dit ochtendje tellen zeker!

Voor de totalen zie hier.

vrijdag 10 april 2020

De laatste waterpiepers en vinpootsalamanders

Afgelopen dagen ben ik tussen de bedrijven door nog regelmatig buiten te vinden. Afgelopen woensdagavond was ik voor de laatste keer van de winter weer langs de Devel waterpiepers aan het vangen, wat zowaar ook weer twee exemplaren opleverde. Prachtige exemplaren! De avond werd verder nog opgeleukt met wat zingende snorren en ook de roerdomp die weer zit te hoempen! Verrassend was ook een exemplaar die om 21:10 luid roepend, hoog, overkwam. Waarschijnlijk heeft die in de Devel gepleisterd en trok die op de mooie avond weer verder?!
Waterpieper
Rietgors

Donderdag kon ik na een broedvogeltelling nabij Breda weer een nieuwe amfibie op mijn lijst zetten: vinpootsalamander. Deze soort is in Noord-Brabant op veel plekken relatief algemeen, maar het was me nog niet gelukt om deze te zien. Met een schepnet lukt het nu eenvoudig snel in een ven en kreeg ik twee exemplaren naar boven. Schitterend! Naast de kenmerkende vinnen tussen de poten was ook de puntige staart een leuk kenmerk om te zien!


Vinpootsalamander
's Avonds maak ik met Laurens van der Wind nog een schelpeneiland op de Sophiapolder schoon, zodat de visdieven weer een prachtige plek vinden om te gaan broeden dit jaar. Als we onkruid aan het wieden zijn komen ook alweer drie exemplaren een kijkje nemen. Schitterend! En hopelijk levert het weer een mooi broedsucces op!
Sophiapolder
Ten slotte vermaak ik me vanmiddag nog even op een bouwterrein in Ambacht, waar enkele mooie bakken met water staan. Het is leuk vogelen met de nodige witgatjes, kleine plevieren, veel kneuen en putters, maar ook weer volop foeragerende oeverzwaluwen. Wie weet dat het nog een leuke steltloper gaat opleveren dit jaar! Genoeg te checken dus de komende tijd...
Ambachtse zoom