Beetje triest einde van de week

Afgelopen zaterdag leverde een check van de groep waterpiepers in de Zwijndrechtse Waard weer zeven aflezingen op. In de naastgelegen Polder het Buitenland ving ik tevens nog een bokje die ik van een ring kon voorzien. Het was een mooie adulte vogel. Het belangrijkste kenmerk voor de leeftijd van bokjes, of misschien wel het enige, is de tekening op de buitenste staartpennen. Bij volwassen vogels is de crêmegekleurde buitenrand scherp afgesneden met een zwarte rand, terwijl bij jonge vogels slechts een zwart puntje in het midden van de staartpen aanwezig is.

Bokje

Adult bokje 

Ook eergisteren, toen ik 's avonds weer een rondje door de Zegenpolder maakte, kon ik weer 2 bokjes vangen. Totaal kwamen we negen bokjes tegen in het gebied, maar overdag zijn ze toch een stuk makkelijker te vangen. Ook een drietal houtsnippen belandde weer onder het schepnet en leuk was het om eens een vrouwtje fazant te kunnen ringen. Een hele talrijke soort hier, welke maar zelden wordt geringd.

Fazant

Opvallende tenen van een houtsnip...

Gisterenochtend besteedde ik kort tijd om uit te vogelen waar de waterpiepers in Oud- en Nieuw-Reijerwaard nou vandaan komen. Op deze braakliggende percelen foerageren altijd wel enkele waterpiepers, maar omdat ik hier nooit geringde vogels zie weet ik niet of het eventueel slapers zijn van de Devel. Misschien dat ze ook wel in Kinderdijk slapen?! Posten bij Huys ten Donck leverde in ieder geval geen waterpiepers op die vanover de rivier richting Reijerwaard vlogen. Even later in Reijerwaard zie ik wel een vogel hoog uit het zuiden komen, dus waarschijnlijk dat ze toch bij de Devel slapen?! 

Een rondje door de Zegenpolder leverde even later geen bokjes op, wel lukt het me om de waterpieper R/NRN weer af te lezen, die ik afgelopen winter in het gebied ringde. Dat is in ieder geval een trouwe wintergast. Na nog een korte zoektocht in de Zwijndrechtse Waard naar waterpiepers, besluit ik toch nog maar weer even naar de Hoeksche Waard te gaan om uit te vogelen waar de waterpiepers, en dus ook de Siberische waterpieper, nou exact slapen. Eerst check ik nog even de groep langs de Tweede Kruisweg, waar ik de dwaalgast toch ook weer kort in beeld heb. Blijft leuk natuurlijk! Even later zie k in Polder Groot Koninkrijk ook de groepen waterpiepers in komen vallen, zodat ik nu in ieder geval een goed beeld heb waar ze hier precies slapen. Altijd handig. 

Vanochtend was het weer tijd voor de wintertelling op de Sophiapolder. Samen met Laurens van der Wind en Matthieu Plaisier voer ik weer op tijd over naar het eiland. Vanaf half februari begint het toch altijd wel weer wat leuker te worden, en dat bleek ook, want de eerste ruim 50 grutto's waren gearriveerd op het eiland. Leuk! Geringde vogels liepen er helaas niet tussen. 

De eerste grutto's

De eerste geringde kleine mantelmeeuw is overigens al wel weer present, en ook de scholeksters zijn weer in flinke getalen aanwezig. We tellen er uiteindelijk 87. Ook nog zes bonte strandlopers, één wulp, 59 kemphanen en drie kluten passeren ons kijkerbeeld, terwijl grauwe gans met 890 exemplaren het meest talrijk is in het gebied. Ook een tiental pijlstaarten laten zich nog leuk zien en er zijn liefst 328 bergeenden aanwezig op het eiland.

Pijlstaart

De algehele teneur van de wintertelling is echter toch wel wat droevig. Langs de vloedlijn tellen we zeker 62 dode kokmeeuwen, en waarschijnlijk waren het er nog wel meer. 's Nachts is er een flinke slaapplaats van kokmeeuwen op het eiland aanwezig, en sinds kort heeft de vogelgriep onder de kokmeeuwen toegeslagen. Daar zijn de wrange vruchten helaas dus pijnlijk zichtbaar van. Hopelijk gaat het niet al te lang duren en is het snel weer afgelopen. Ook een aantal grote mantelmeeuwen hebben het niet overleefd, een soort die graag van dode soorten eet en zo dus ook kwetsbaar is voor het virus. 

Zieke kokmeeuw

Grote mantelmeeuwen

Wilde kat!! En nog steeds veel waterpiepergedoe...

Na alle hectiek van afgelopen dinsdag, stond ook de rest van de week nog behoorlijk in het teken van de Siberische waterpieper. Woensdagochtend kon ik het dan ook niet laten om weer richting de Hoeksche Waard te gaan, waar bij aankomst al waterpiepers op de percelen aanwezig waren. De vogel bleek er niet tussen te zitten, waarop ik dus maar naar een compleet ander deel van de polder besloot te gaan. Ze kunnen immers een behoorlijke reikwijdte hebben. Een enkele waterpieper kwam ik tegen, maar geen geringde, laat staan de Siberische. In Polder Groot Koninkrijk liet wel een bruine kiekendief zich nog fraai bekijken.

Bruine kiekendief

Even later wordt de vogel toch weer gemeld op de akker waar ik 'm gisteren vond, maar daar aangekomen is er onduidelijkheid alom en is de vogel niet meer gezien. Maar door een paar mensen gezien. De rest gaat weer ijverig op zoek in de omgeving, maar ik besluit naar de suikerfabriek te gaan aan de andere kant van Puttershoek. Dat is een plek die de waterpiepers vanuit de Zwijndrechtse Waard vorig jaar vaak aandeden en ook nu blijkt de plek en weer goed bij te liggen! Een mooi plasje en vijf waterpiepers later is ook de eerste geringde afgelezen, R/BBB. Een exemplaar die ik dit jaar ringde. Leuk! 

Braakliggend terrein bij de suikerfabriek

Waterpieper R/BBB

De vogels lijken uit de polder te komen, maar nog wat zoeken langs de Oude Maas leverde geen nieuwe plek met waterpiepers op. Donderdagochtend dus maar weer die kant op, in de hoop ze daar op de akkers te kunnen vinden. En dat lukte! In een groepje van 15 beesten kon ik R/BBY aflezen. Leuk om die uitwisseling tussen deze polder en de Zwijndrechtse Waard te zien, en opvallend dat aan de andere kant van Puttershoek een heel andere winterpopulatie lijkt te zitten. 

Spruitenstoppel ten westen van Puttershoek

Een mistig rondje gisterenavond door Sandelingen-Ambacht en de Crezéepolder leverde nog wel wat houtsnippen op, maar helaas geen vangst. Ook vanochtend was het nog wat mistig toen ik in de Crezéepolder waterpiepers vanuit Kinderdijk in zag komen vallen. In deze hoek is het ook nog steeds hopen op een aflezing, maar tussen ca. 10 exemplaren zat ook vanochtend geen geringde helaas. Na een wintertelling op de Utrechtse Heuvelrug (o.a. twee kleine bonte spechten) loop ik nog een ronde door de Zegenpolder, maar zonder bokjes deze keer helaas. Wel nog de overwinterende casarca's. Aangezien ook de Siberische waterpieper weer werd gemeld, ging ik toch nog maar even die kant op voor een betere waarneming. Ik was net te laat voor een hele goede waarneming midden op het pad, maar gelukkig lukte het daarna ook om de vogel mooi te kunnen zien op een spruitenperceel. De groep waterpiepers inclusief de Siberische bleef uiteindelijk echter tussen de spruitenplanten lopen, waardoor het vervolgens heel lastig was om de vogel goed in beeld te krijgen. Daarvoor lukte dat gelukkig goed en leek de vogel een stuk meer buff dan eerder deze week, een direct gevolg van meer zon en een meer kleurrijke (groene) achtergrond. Maar niet minder fraai! 

Vanavond stond er na al dat waterpiepergedoe weer een heel ander doel op de planning: wilde kat! Vorig jaar hadden we al een keer een vergeefse poging gedaan en leverde een rondje door het heuvelland alleen veel dassen en een steenmarter op. Maar dit jaar weer een poging met z'n vieren: Herman vd Brand, Kees en Laurens van der Wind en ik. Om half acht vertrekken we bij Lage Zwaluwe naar het Vijlenerbos, waar we na een voorspoedige rit aankomen. Dan kan het zoeken met de warmtebeeldkijkers aan beginnen.

Stapvoets rijden we door het bos, waarbij we eigenlijk alleen veel muizen en een haas tegen het lijf lopen. Een flinke lichte vlek in een boom blijkt een mooie bosuil te zien, fraai! 

Bosuil Foto: Herman vd Brand

Als we even later uit het bos komen en over het veld schijnen, priemen er twee felle ogen onze kant op. Het zal toch niet?! Snel de kijker erop, en ja! Om 22:37 staan we al naar een schitterende wilde kat te kijken, die in ruig grasland zit en vervolgens langzaam richting het bos wandelt. Door de kijkers is o.a. de dikke pluimstaart met zwarte banden goed te zien. Met een telescoop had de waarneming nog beter kunnen zijn, maar op zo'n waarneming hadden we niet helemaal gerekend... Na een paar minuten is de kat verdwenen in het bos, wat een geluk! We rijden nog kort door het bos maar weten zelf eigenlijk ook niet waarom. We blunderen uiteindelijk nog tegen een vos aan, maar vertrekken dan ook vrij snel weer richting het westen. Top! 

Eerste Pacifische waterpieper voor Nederland!

Om het wintervoorkomen van de waterpiepers op IJsselmonde beter te begrijpen, besloot ik vanochtend eens naar waterpiepers te gaan zoeken in de Hoeksche Waard. Rond 8:00 stond ik vanochtend dan ook in Polder Groot Koninkrijk om de afvliegende waterpiepers van de slaapplaats aldaar te volgen, in de hoop op geringde exemplaren in de groep. Al snel hoor ik enkele waterpiepers overkomen en na zo'n 15 exemplaren die allemaal richting het zuidwesten vliegen, besluit ik ook die kant op te gaan. Het is wat mistig, dus ik kan ze helaas niet lang volgen. Aangezien ik met de fiets ben is het zoeken echter wel wat makkelijker, omdat je dan al snel wat roepjes hoort vanaf de akkers. 

Na enige tijd zoeken vond ik langs de Tweede Kruisweg, tussen Puttershoek en 's-Gravendeel, een groepje waterpiepers op een kleine spruitenstoppel. Een laag langsvliegende Aalscholver deed het hele zooitje echter opvliegen en de meest vertrokken richting west. Die kwamen later op de ochtend wel weer, maar zo’n 10 beesten bleven plakken. Die bleken na een inspanning van een half uurtje allemaal ongeringd. De rest van de groep was niet teruggekomen, dus via Puttershoek ging het naar de Kromme Elleboog bij Maasdam, waarvan ik op Google Maps al had gezien dat daar weleens een mooie akker zou kunnen liggen. En jawel! Een mooie spruitenstoppel met een flinke groep Waterpiepers (ca. 30) die zich bovendien goed lieten zien, inclusief de pootjes!

Spruitenstoppels

Vanaf de weg was de groep goed te zien en gestructureerd checkte ik de hele akker. Mijn focus lag met name op de poten, maar opeens viel een exemplaar toch wel erg op. Donkere tertials, ‘open’ gezicht, donkere halsvlek … Even vroeg ik me af of ik niet gek was, liet de vogel los en zwaaide weer rustig het veld over, waarna even later mijn blik weer op de vogel bleef hangen. Hij knalde er toch wel uit, dus begon ik maar wat te digiscopen. De akker was goed overzichtelijk en de groep liep ook redelijk dichtbij, dus op wat foto’s en filmpjes is wel één en ander zichtbaar. Alle kenmerken van Pacifische Waterpieper, want dat is waar ik aan dacht, had ik niet paraat, dus voor wat ruggespraak stuurde ik de beelden door naar mede-IJsselmondenaar Thomas Los. Ik weet dat hij lijntjes naar wat 'wandelende encyclopedieën' heeft en binnen een paar minuten kreeg ik inderdaad de bevestiging dat ik niet helemaal gek ben en de suggestie om de vogel maar voorzichtig te piepen. Pfieuw!

Pacifische waterpieper

Het piepje is gauw verzonden, maar op dat moment was de groep door onbekende oorzaak alweer verkast naar het oosten. Ik vermoed richting het spruitenstoppeltje langs de Tweede Kruisweg, dus ik trapte weer die kant op. Het was nog niet helemaal bezonken dat ik waarschijnlijk naar een nieuwe soort voor Nederland stond te kijken en zat ook nog half met de ringen in mijn hoofd (want ik had toch wel minimaal één geringd exemplaar verwacht) en hoopte maar dat het groepje zo weer gevonden was. De berichten stroomden ook nog steeds binnen, waaruit ik kon opmaken dat toch het meest werd gedacht aan de oostelijke ondersoort japonicus. Vooral vanwege de witte vleugelstrepen, vage donkere mantelstrepen en het ontbreken van buffe onderdelen. Ondertussen was ook Thomas gearriveerd en zag ik van een afstandje ook al meerdere mensen op de oude plek staan. Bij het veldje langs de Tweede Kruisweg zat een klein groepje Waterpiepers, zonder de vogel. Het was dus zoeken geblazen naar de groep en ik had vanochtend gezien dat ten noorden van de Molendijk (west van de HSL-lijn) ook een spruitenakker ligt. Die kant dus maar op en Thomas, die daar eerder was, gaf inderdaad aan dat een tiental beesten op de akker zat, maar waren verkast richting het zuidwesten. Op afstand zag ik nog een Waterpieper invallen, dus zekerheidshalve checkte ik nog het hele perceel. De groep bleek inderdaad verkast te zijn. Ondertussen was ook de groep vogelaars al aanzienlijk aangegroeid.

Pacifische waterpieper

De meesten kozen ervoor om richting de Tweede Kruisweg te gaan, ik besloot compleet de andere kant op te fietsen. Waterpiepers kunnen immers zomaar een paar kilometer opschuiven, dus wie weet! In de polder tussen de Molendijk en de Gorsdijk vond ik inderdaad een groepje Waterpiepers, maar voordat ik de moeite kon nemen om ze te checken kreeg ik de melding dat de vogel weer in beeld is. Mooi! Collega Kees de Vries had ‘m teruggevonden in de groep langs de Tweede Kruisweg, die ondertussen ook op de geploegde percelen was gaan foerageren. Niet veel later sloot ik aan, maar viel het niet mee om de vogel goed en langdurig in beeld te houden. De rest van de middag bleef de vogel wel trouw in de groep en tussen de Tweede Kruisweg en de HSL-lijn, maar was soms gerust een uur uit beeld terwijl hij onzichtbaar tussen de voren aan het foerageren was en aardige afstanden af kon leggen. Dat bouwde de spanning af en toe op, wat met een smal landweggetje en wat opgefokte ‘Hoeksche Waarders’ niet altijd een gouden combinatie is …

Vogelaars

Nadat iets voor 17:00 uur een deel van de groep was vertrokken naar de slaapplaats, hield ik het ook wel voor gezien. Achteraf toch iets te vroeg, want rond 17:00 uur heeft de vogel zich nog even laten zien, zodat het volgens mij voor de meesten wel goed kwam. Wat een dag... Nooit verwacht deze enorme zeldzaamheid in Nederland te ontdekken. Maar geringde waterpiepers zaten er dan weer niet tussen... 

Vogelaars

Zie ook.

Rustige Zuidpolder

Afgelopen vrijdag kon ik weer een mooi aantal bokjes vangen en ringen. In Oud-Reijerwaard kwamen er liefst acht exemplaren onder mijn net, waaronder een eerder geringd exemplaar weer uit het Waalbos. Leuk om die uitwisseling vast te stellen! Nachtelijke rondes leverde ook weer de nodige houtsnippen op, maar een gekleurringde kievit die ik tegenkwam in het Waalbos was ook een bijzonder grote verrassing. Het exemplaar had rechts een oranje ring en links een groene ring om de tibia, dus deze vogel moet ik de afgelopen jaren in de Zegenpolder als kuiken hebben geringd. Aflezen lukte helaas niet, vangen evenmin, maar hopelijk duikt hij dus nog weer 's op! 

Bokje

Kieviten

Verder ben ik weer eens een weekje vrij, zodat ik vanmiddag eindelijk eens hoopte de waterpiepers in de Crezéepolder te kunnen checken op geringde vogels. Helaas vond ik de groep niet, zodat ik maar doorreed naar de Zuidpolder in Barendrecht. In dit poldertje wordt weinig gevogeld en om het plaatje van waterpiepers op IJsselmonde compleet te maken was ik wel benieuwd of er hier ook nog wat zitten. Rustig heb ik dus de hele polder structureel uitgekamd, maar van waterpiepers was geen sprake. Ook hoor ik geen enkele keer een overvliegend beest, wat er toch wel op duidt dat ze dit dus links laten liggen. Nuttig om te weten! 

Ook qua andere soorten is het rustig. Er zitten nog wat holenduiven en roeken op de akkers, een enkele fazant en er komt nog een groepje kneuen over. In een oud boomgaardje zit nog een tweetal groene specht en een slechtvalk slaat een spreeuw. Verder foerageren er ook nog honderden kokmeeuwen, omdat ze precies alle stoppelvelden aan het omploegen zijn. Dankzij het droge weer kunnen de boeren alweer het land op. 

Zuidpolder