Leuke BMP-ronde en een brubo!

Dit jaar doe ik een broedvogelmonitoring (BMP) in het Waalbos. Een relatief recent ingericht gebied tussen Rijsoord en Heerjansdam met veel struwelen, jonge bosaanplant en kruidenrijke graslanden. In sommige hoekjes is bovendien nog wat moeras aanwezig en er zijn dit jaar twee pompen geplaatst voor de nodige kieviten en tureluurs die nog in het gebied zitten. Vanochtend deed ik mijn derde broedvogelronde. Eind april altijd een leuke tijd en al relatief snel loop ik tegen een mannetje beflijster aan! Erg leuk! Later op de ochtend zie ik er nog enkele in het gebied wat ideaal is voor deze soort, met veel graslandjes en struwelen. 

Beflijster

Eind april is ook de goede tijd voor doortrekkende draaihalzen én het Waalbos is ook een geschikte plek voor deze fraaie soort. Desalniettemin word ik aangenaam verrast als rond half acht een exemplaar opvliegt uit een braamstruik en verderop in het gebied verdwijnt. Erg leuk omdat het alweer 5,5 jaar geleden is dat ik een draaihals vond op IJsselmonde, maar het is wel mijn 15e zelfgevonden exemplaar op het eiland. Veel moeite om 'm terug te vinden doe ik niet en ga rustig verder met m'n rondje. Fitissen zijn massaal aangekomen (46 zingende beeste), de fazanten zijn lekker actief (55) en de eerste drie kleine karekieten laten van zich horen. Verder ook wat sprinkhaanzangers, roodborsttapuiten, nog een mannetje zomertaling, koekoek en veel grasmussen (44). 

In het Waalbos staat veel ruigte en struweel

In het meer open gedeelte zijn de kieviten volop aan het alarmeren voor hun net uitgekomen jongen en in wat lage delen staat dankzij de vele regen van de afgelopen tijd een groenpootruiter en bosruiter. Op de graslanden loopt nog een groepje van zeven regenwulpen, terwijl de tureluurs overal nog op de wacht zitten. De nesten zijn duidelijk nog niet uitgekomen. 

Het ligt er schitterend bij voor de weidevogels

Terwijl ik de telling afrond in het gebied wordt er bij Oostendam langs de A15 door Rutger Plaisier een zingende bruine boszanger ontdekt! Ik heb niet veel tijd, maar ik kan het toch niet laten om na de telling even te gaan luisteren naar deze eerste zingende 'brubo' voor Nederland. Het is alweer de vierde voor IJsselmonde, maar zo'n voorjaarsgeval is wel erg leuk natuurlijk van deze dwaalgast uit het verre oosten. De vogel laat enkele zangstrofes horen, waarna ik tevreden huiswaarts keer. 

Voor de veranderingen uilen in het oosten

De afgelopen dagen was ik zoals de rest van het voorjaar tot nu toe druk met akkervogels en matkoppen, wat zowaar een onverwachtse waarneming van een zilverplevier op een akker opleverde. Leuk, want deze zeldzame steltloper in het binnenland duikt bij ons ongeveer uitsluitend op in de Crezée- en Sophiapolder. 

Gele kwikstaart

Zilverplevier

Voor de verandering werden op 23 en 24 april  opnames op waarneming.nl geplaatst van een roep die wel verdraaid veel op dat van een ruigpootuil leek. De waarnemingen waren in Eibergen, dus niet echt in de buurt, maar ook gisteren werd de vogel door een aantal mensen gehoord. De opgenomen roep was niet de typische zang, maar voor zover ik me heb laten informeren wel een roep die niet overeenkomt met bosuil (die weleens ruigpootuil kan nadoen). Ondanks dat het geen typische locatie was en er geen hele goede opnames van de roep waren, besloten Laurens van der Wind en z'n vader en ik vanavond toch maar een poging te wagen. Toch even wat anders dan dat lokale vogelen... Als je de vogel gehoord heb sta je in ieder geval aan de goede kant van de discussie, en het is toch wel een eventuele fijne inhaler nadat de broedvogels Drenthe alweer even verlaten hebben. 

Rond kwart over negen komen we aan op de weg waar vandaan de vogel de dag ervoor ook gehoord was. Toen werd de avond langdurige gestoord door een boer die op het land bezig was, maar nu was het gelukkig relatief rustig. De zon is al onder dus als we op locatie zijn en niet veel later horen we ook al enkele steenuilen achter ons roepen, gevolgd door een baltsende wulp. Even later komt ook een houtsnip roepend over, waarna we om 21:40 opeens wakker worden geschud door de roep van een oehoe ongeveer uit het bosje waar ook de ruigpootuil zou moeten zitten. In spanning en stilte wachten we tot deze grote uil nog een keer roept, maar op dat moment horen we juist het 'poe-poe-poe' van de vermeende ruigpootuil uit de verte komen! Helaas blijft het daarna stil en begrijpen we dat de vogelaars aan de andere kant van het bosje de vogel niet gehoord hebben (maar zij hoorden ook de oehoe niet). Ook in het uur daarna roept zowel de oehoe als de mogelijke ruigpootuil niet meer, maar wordt wel een paartje bosuil actief. Wat wij daarvan horen is echter dat die normaal roepen, dus uitsluitsel dat de bosuil een ruigpootuilachtige roep lieten hoor hebben wij niet.

Eenmaal thuisgekomen blijkt de oehoe wel goed op de opname te staan, maar de roepende ruigpootuil was helaas op te grote afstand en is niet terug te vinden op de opname. De waarneming blijft daarmee in onzekerheid gehuld, zeker als later ook blijkt dat goede opnames niet gemaakt kunnen worden en verdere vervolgwaarnemingen nagenoeg ontbreken. Helaas! Het was even een leuke onderbreking naar het oosten van het land, maar lijkt vooralsnog geen nieuwe soort op te hebben geleverd. Hopelijk duikt de komende jaren nog weer eens een ruigpootuil op in Nederland! 

Geslaagde vangactie en een ritje naar Friesland

De afgelopen twee weken vermaakte ik me goed met het in beeld brengen van zo ongeveer alle kieviten en scholeksters weer op IJsselmonde, zodat we ook dit jaar weer een redelijk beeld van de overleving kunnen krijgen. De eerste kuikens lopen nu ongeveer een weekje rond, wat dus wel echt een vroeg legsel is geweest. Daarnaast moesten ook overal weer broedvogels worden geteld, wat alles weer werd opgevrolijkt met de terugkomst van eerste paapjes, strandplevieren, grasmussen, beflijsters en vele andere zomergasten. Ook is de voorjaarstrek in volle gang met af en toe een langstrekkende blauwe kiekendief of smelleken, maar op IJsselmonde was een bonte vliegenvanger ook een leuke verrassing. 

Torenvalk

Een avondje luisteren in Polder Sandelingen na een tip van een bewoner leverde inderdaad weer een schitterend hoempende roerdomp op. Het blijft een fraaie soort en toch wel sterk dat hij dit relatief kleine gebiedje weer heeft uitgekozen. Erg leuk was ook een zingende snor daar, voor mij de eerste in het gebied waar ik al meer dan 15 jaar rondloop! 

Afgelopen twee dagen hadden we een team tweedaagse in Zuid-Limburg wat met zeldzame planten als zinkviooltje, brave hendrik en malrove heel vermakelijk was, maar zeker ook door beekvissen (beekdonderpad, barbeel, beekforel en bermpje). Verder zagen we natuurlijk nog de nodige rode wouwen, een overtrekkende zwarte ooievaar, kortsnavelboomkruipers, middelste bonte spechten en visarend, kortom, weinig momenten om je te vervelen... 

Ondanks dat het twee intensieve dagen waren, komt mijn vangronde in het kader van CES op VRS Meijendel toch vandaag het beste uit. Rond half zes komen Thomas Los, Richard van Vugt en ik dus aan op de ringbaan, waarna we gelijk starten met het opzetten van de netten. De omstandigheden zijn goed (droog, oost 2) dus het kan weleens een leuke dag worden. En dat blijkt ook, want al snel nadat het licht is geworden zien we een regenwulp aankomen die we snel omlaag weten te krijgen. Niet veel later wandelt het exemplaar rustig het slagnet op, zodat wij hem keurig van een ringetje kunnen voorzien. Een erg goede soort voor de baan, maar ik had het geluk om ook in 2015 bij de vangst van deze doortrekker te zijn. Geen nieuwe handsoort dus, maar de vangactie was in ieder geval al geslaagd.

Regenwulp

Niet veel later bleek er echter wél een nieuwe handsoort in het net te hangen: een schitterend adult mannetje beflijster had het mistnet niet kunnen ontwijken, zodat we ook deze fraaie doortrekker van een ring konden voorzien. Al jaren hoop ik op een beflijster tijdens het ringen in het voorjaar, maar de kans is natuurlijk niet zo groot als je niet zo vaak komt... Vandaag gelukkig helemaal goedgekomen! 

Beflijster - man

Verder verloopt de ochtend redelijk rustig, zeker qua aangekomen zangvogels. Wat nachtegalen, fitissen, cetti's zangers en andere zangvogels belanden in de mistnetten, maar leuker zijn nog wat graspiepers, witte kwikstaart en een boomleeuwerik die we met het slagnet kunnen vangen. Zeker die laatste was toch alweer even geleden voor mij. De dag had nog completer kunnen zijn als we ook nog een kleine plevier hadden opgemerkt die te vangen was op het slagnet, maar die zagen we pas toen die wegvloog. Helaas... Desalniettemin een mooi resultaat! Zie hier voor de totalen. 

Boomleeuwerik

Tijdens het vangen komt de melding binnen van een blonde tapuit nabij Koehool. Altijd reden voor alertheid, want van de twee soorten (oostelijke en westelijke) ontbreekt de westelijke nog altijd op mijn lijst. Beide soorten zijn flink zeldzaam, maar de westelijke soort heeft nog minder gevallen dan de oostelijke dwaalgast. Als we ondertussen onderweg naar huis zijn blijkt het echter toch waarschijnlijk om de westelijke soort te gaan, waardoor het toch wat begint te kriebelen om misschien nog die kant op te gaan. Tja... 

Eenmaal thuis moeten er nog wat dingen gebeuren, maar daarna heb ik toch tijd om nog naar Friesland te gaan. De vogel is kwijt bij vertrek en ook na de ruim 2 uur durende autorit horen we geen meldingen van de locatie, maar de vogel zal er nog wel rondhangen hopen we. Eenmaal bij de dijk tegen de Waddenzee aangekomen zien we de auto's staan, maar nog belangrijker: mensen rennen! Dat betekent dat de vogel in beeld is en eenmaal uit de auto gesprongen heb ik de vogel gelijk in beeld, dat is nog eens een fijne binnentikker! De vogel laat zich op de paaltjes mooi bekijken en het lukt me uiteindelijk ook nog om wat poeprestjes te verzamelen. Hopelijk genoeg voor een DNA-analyse, alhoewel we in het veld en ook achteraf steeds meer de indruk hebben dat het toch om een oostelijke blonde tapuit gaat. Ach tja, ook een mooie zelzaamheid natuurlijk en mijn enige was alweer negen jaar geleden en bovendien een vrouwtje! Hopelijk volgt er dit voorjaar nog wel een andere fraaie nieuwe soort, wie weet! 

Waarschijnlijke oostelijke blonde tapuit

Matkoppen als bijvangst

Tussen het werk door (ook veel vogels tellen...) lukte het me afgelopen dagen om nog weer een nieuw matkopnest te vinden, deze keer langs de Oude Maas. Een leuke maar lastige bezigheid, maar in het vroege voorjaar is het gelukkig nog relatief rustig... 

Havik op nest

Nest matkop langs de Oude Maas

Vandaag was ik weer eens op pad met studievrienden in de Wieden en Weerribben en omgeving. Schitterende gebieden en we kwamen leuke soorten tegen als ringslang, zeearend op nest, mooie kolonie met grote zilverreigers en lepelaars, visarend, geoorde futen, zomertalingen, etc. Na thuiskomst ga ik vrijwel gelijk door naar de Hooge Nesse, om daar wellicht nog een late waterpieper te vangen. Ze zijn er nog en deze plek is net wat rustiger dan bij de Devel, dus wie weet.

Zoals het hoort laat in de winter staan de netten al vroeg op, zodat er zo min mogelijk verstoring is als ze aankomen. Wanneer we staan te wachten horen we echter opeens een paartje matkop aankomen en voordat ze het doorhebben, hebben we beide exemplaren gevangen. Erg gaaf om deze soort eens in de handen te hebben, en hopelijk gaat dat de komende tijd nog wel vaker gebeuren! Schitterende beestjes!

Paartje matkop

 Als de matkoppen al lang weer los gelaten zijn en we niet meer dan 3 waterpiepers hebben zien invallen, is het hopen dat er toch nog een exemplaar in het net is belandt. En dat blijkt gelukkig het geval, want tussen met name rietgorzen hangt één schitterende waterpieper. Ze blijven mooi natuurlijk en uiteindelijk de 24ste geringde deze winter, een mooi aantal! 

Waterpieper

Volop leven in de brouwerij!

Omdat ik wat achter loop met het schrijven moet het maar wat meer bij elkaar... Desalniettemin was het ook de tweede helft van maart veel van hetzelfde en was ik ook weer veel buiten te vinden. Ik had veel vrije tijd die ik bijna uitsluitend op IJsselmonde heb doorgebracht, wat helaas dan weer geen goede soorten opleverde, maar wel veel nuttige informatie bracht. Maart is de tijd dat de kieviten de eieren leggen en in de Zwijndrechtse Waard en de rest van Oost-IJsselmonde lukte het goed om al de kieviten in beeld te krijgen. Hopelijk gaat dat ook nog wat kuikens opleveren dit seizoen! Ook scholeksters bezetten alweer hun territoria. Ondanks zoeken lukte het niet om geringde adulte kieviten te vinden buiten het Buijtenland van Rhoon, wat toch wel zou moeten kunnen... 

Kievitsnest op spruitenstoppel

Zwartkopmeeuwen

Op de Sophiapolder deed ik nog een verwoede poging om geringde kluten van de voorgaande jaren terug te zien, maar tussen de 280! kluten zat helaas geen enkele door mij geringde vogel. Alleen een geringd exemplaar van de Marker Wadden was aanwezig en er zaten honderden grutto's, waar ik nog wel de nodige exemplaren van af kon lezen. Het hoge aantal kluten belooft natuurlijk wel wat goeds voor dit broedseizoen, we gaan het zien! 

Geringde (IJslansdse) grutto's

Ook was ik nog af en toe op het braakliggende terrein bij Oud-Reijerwaard te vinden. De bokjes zijn daar voor het grootste deel vertrokken, maar het terrein is bevolkt met vele tureluurs en kleine plevieren. Het ligt er schitterend bij voor komende broedseizoen en ik ben vooral benieuwd wat de ruim 50 paartjes van kieviten op gaan leveren! Hopelijk kunnen we hier het komende seizoen ook veel kuikens gaan kleurringen. Ook zat er nog een vroege gele kwikstaart, altijd leuk natuurlijk. 

Oud-Reijerwaard

Gele kwikstaart

Naast al die nieuwkomers blijven ook de waterpiepers zoals gewoonlijk nog lekker lang hangen. Tot eind maart zitten er zo nog tientallen op een braakliggend terrein in Puttershoek, waar ik meerdere exemplaren kan aflezen. Wel vaak dezelfde, maar leuk om ze terug te blijven zien, en ook op diverse andere plekken kom ik ze nog tegen. Op de plek van de Pacifische waterpieper kan ik helaas geen geringde exemplaren ontdekken en eind maart kan ik de zeldzaamheid zelf helaas ook niet meer terugvinden. Uiteindelijk is hij op 18 maart voor het laatste gezien. 

Waterpiepers R/BBW

Waterpieper

Waterpieper R/GYG

De afgelopen weken was ik ook druk met het volgen van paartjes matkoppen in het Develbos. Erg leuk om deze mezen te bestuderen en uiteindelijk lukte het ook om meerdere nesten te vinden. Dat bleek overigens geen makkie, maar des te leuker toen het lukte! Nu afwachten wat het voorjaar gaat brengen! Verder bleek het sowieso nog best wel leuk om eens wat meer tijd tussen de bomen door te brengen, met meerdere zingende appelvinken, baltsende sperwer, havik en diverse houstnippen. 

Matkop

Ten slotte is in maart ook overal de broedvogelmonitoring (voor werk) gestart, mooie duingebieden bij Ouddorp, Tiengemeten, Amsterdam, om maar een paar plekken te noemen. Af en toe een zeearend, veel teruggekeerde soorten natuurlijk, diverse overvliegende blauwe kiekendieven en onderweg ook nog een mooi smelleken op een akker. Er is in deze tijd altijd wel wat te beleven! 

Smelleken