Traditiegetrouw maak ik altijd een overzichtje van de hoogtepunten van het afgelopen jaar. In 2023 was het net zoals in 2022 veelal een voortzetting van eigen, lokale ringprojecten. Van echt vogelen kwam dna ook niet zoveel, alhoewel ik in het najaar nog regelmatig op pad ging. Te twitchen viel er in 2023 helaas weinig, maar het was een onvergetelijk jaar!
In 2023 kon ik slechts één soort aan mijn Nederlandse lijst toevoegen, maar wel een soort die het jaar gelijk succesvol maakte. Op 7 februari vond ik namelijk de eerste Pacifische waterpieper voor Nederland tijdens mijn onderzoek naar waterpiepers! Een soort waar ik nooit echt rekening mee had gehouden in de jaren die ik al naar waterpiepers kijk, maar die toch weleens door het hoofd was geschoten. De vogel bleef uiteindelijk tot in maar ten liet zich aan vele vogelaars zien, waarbij ook de waterpiepers flink in de belangstelling stonden. Het was voor menigeen namelijk geen makkelijke twitch om de vogel om de uitgestrekte akkers te ontdekken tussen de waterpiepers. Helemaal mooi is het dat de vogel uiteindelijk ook is aanvaard als Siberische waterpieper, de ondersoort die broedt in Azië en in West-Europa nog behoorlijk zeldzamer is dan de Amerikaanse ondersoort.
 |
| Siberische waterpieper en toeschouwers |
Al met al een soort die het jaar voor mij al geslaagd maakte. Andere lifers wist ik verder ook te missen. De groene fitis van Zeeland, groene bijeneter van het Fochterloërveen, marmereend in de Ezumakeeg en uiteindelijk ook een rotszwaluw waren niet aan mij besteed. Uiteindelijk ben ik er dit jaar dus qua Nederlandse lijst op achteruit geboerd, want kokardezaagbek is definitief van de lijst (ik had nog nooit een aanvaard exemplaar) en ook de Italiaanse mus van Garderen bleek niet meer dan een doodgewone huismus...
Qua zeldzaamheden zag ik dit jaar in het land heel weinig. Toevallig kwam ik via werk langs een struikrietzanger bij Nijmegen een orpheusspotvogel in de Hoeksche Waard. Verder zag ik tijdens een teamuitje in Zuid-Limburg nog een mooie zwarte ooievaar en vond ik gelukkig ook de rest van het seizoen nog wat leuke soorten tijdens het werk. Het hoogtepunt van het voorjaar was voor mij wel 8 juni, toen ik 's ochtends een roodmus trof in Voornes Duin en 's avonds een roepende woudaap ontdekte langs de Devel. Een plek waar ik al vaker op deze soort had gehoopt!
Een roepende oehoe bij Eibergen is ook nog wel het vermelden waar, toen we daar aan het posten waren voor een vermeende roepende ruigpootuil. We hoorde één roepsessie van die vogel, maar duidelijkheid is er nooit echt over gekomen. Waarschijnlijk betrof het toch een bosuil. In het Waalbos vond ik dit voorjaar nog een draaihals, later in het najaar volgende nog een exemplaar in de Zegenpolder. Leuk was tevens een zingende bruine boszanger bij Rijsoord, een unicum in Nederland. Overigens ontbreekt die soort dan nog wel op mijn zelfontdeklijstje...
 |
| Draaihals |
Afgelopen najaar lukte het om aardig wat te vogelen op de Maasvlakte en regelmatig ook over zee te kijken. Het najaar begon echter al leuk op IJsselmonde met weer eens een duinpieper aan de grond in de Volgerlanden. Eén van mijn doelen was dit najaar om een sperwergrasmus te vinden op de Maasvlakte. Dat lukte en uiteindelijk vond ik zelfs twee keer een exemplaar! Ook rekende ik dit najaar na meerdere keren checken eindelijk af met gestreepte strandloper op de Beninger Slikken, een langverwachte soort die nog op mijn zelfontdeklijst ontbrak. Nu nog grauwe franjepoot!
 |
| Gestreepte strandloper |
Meerdere keren over zee kijken leverde ook meerdere vorkstaartmeeuwen, grauwe pijlstormvogels, noordse pijlstormvogels, twee vaal stormvogeltjes, alle jagers en ijsduiker op. Op de dag dat er stormvogeltjes bleken te vliegen zat ik er dan weer net niet, helaas...
 |
| Kleine jager |
Een andere leuke lokale vondst was die van een dwerggors op het braakliggende terrein in de Volgerlanden. Na de duinpieper bewees Ambacht zo toch weer van waarde te zijn en kon het aantal zeldzaamheden nog worden uitgebreid. Waarschijnlijk één van de laatste, want het zal niet lang duren voordat ook de laatste braakterreintjes verdwijnen. Helaas! Maar het heeft veel gebracht.
 |
| Dwerggors |
Dwerggors was een leuke soort, maar geen nieuwe voor de IJsselmondelijst. Uiteindelijk kon ik in 2023 twee nieuwe voor de IJsselmondelijst bijschrijven. De eerste was een vorkstaartmeeuw op 1 september die korte tijd in de Crezéepolder ter plaatse was. Een echt knaller landinwaarts natuurlijk en het betrof dan ook de eerste waarneming voor het eiland! Een pallas' boszanger in december op het Eiland van Brienenoord was de tweede nieuwe voor de IJsselmondelijst! Ook een hele fijne nieuwe soort (maar enkele eenmanswaarnemingen waren er al) die zich fantastisch liet zien op de illustere vogelplek langs de Nieuwe Maas in hartje Rotterdam.
 |
| Vorkstaartmeeuw |
Naast eerder genoemde soorten als woudaap, bruine boszanger en draaihals was het op IJsselmonde ook echt geen slecht jaar. Aan jaarlijsten deed ik niet, maar uiteindelijk zag ik nog wel 176 soorten. Andere leuke soorten waren bijvoorbeeld oeverpiepers (3 keer een exemplaar tussen de waterpiepers), roodkeelduiker (geval op de Gaatkensplas), kraanvogels (schitterende doortrek in november), kleine rietganzen (ongekende doortrek op 15 november), kwartels (twee exemplaren ook gevangen en geringd), kwakken, koereiger en diverse leuke steltlopers (krombekstrandloper, zilverplevieren, kleine strandloper).
 |
| Kleine strandloper |
 |
| Zeearend |
 |
| Kraanvogels |
 |
| Kleine rietganzen |
 |
| Casarca |
Dit jaar was er uiteraard ook weer een Big Day op IJsselmonde, die we nipt wisten te winnen met 116 soorten, ten opzichte van twee teams met 115 soorten. We hadden die dag relatief veel bonussoorten als sijs, zilverplevier, goudplevier, beflijster, noordse kwikstaart en bonte vliegenvanger, maar mistte ook nog een hele rits. Totaal werden die dag 134 soorten op het eiland gezien, niet slecht! Een grauwe klauwier die in de ochtend werd gevonden en de hele dag aanwezig was uiteindelijk de zeldzaamste soort van de dag.
In Zuid-Holland was dit jaar niet zoveel aan de provincielijst toe te voegen. Na mijn Siberische waterpieper had ik nog een groepje bijeneters kunnen twitchen in Voornes Duin, maar daarvoor ontbrak net de motivatie. Daar ga ik hopelijk nog wel een keer tegen aan blunderen, en dan bij voorkeur op IJsselmonde natuurlijk. Alleen nachtzwaluw heb ik nog bewust opgezocht, waarvan nu jaarlijks meerdere paartjes zitten in het Zuid-Hollandse duingebied.
In 2023 heb ik ook weer veel ringonderzoek gedaan. Op IJsselmonde heb ik weer vele kievitkuikens gekleurringd, en het jaar begon zeer goed met vele tientallen kuikens die vliegvlug zijn geworden! Erg positief, maar in de akkers bleek het uiteindelijk nog steeds te weinig te zijn. Daarnaast heb ik nog enkele scholeksters kunnen kleurringen en op de Sophiapolder kon ik weer tientallen jonge visdieven, stormmeeuwen en kluten van ringen voorzien. Erg waardevol en zeker die kluten leveren altijd leuke aflezingen op, met name op de plekken waar ze ruien (rondom de Waddenzee) en op overwinteringsplekken (Zuid-Europa, Engeland).
 |
| Eén van de vele kievitkuikens |
 |
| Kluut W3BP |
In Ambacht ringde ik in het broedseizoen verder nog wat huismussen in het sloopproject en konden we vele nesten volgen. Erg nuttige informatie, maar vooral 2024 wordt interessant om te zien waar de geringde huismussen dan gaan nestelen. Een andere interessante broedvogel van IJsselmonde gaf ik in het voorjaar ook wat meer aandacht, namelijk matkop. Enkele nesten kon ik volgen en dat beloofde toch wel wat voor komend jaar als ik dieper in deze soort wil duiken. Twee vangacties in september leverde ook positieve resultaten op en meerdere exemplaren konden we kleurringen. Later in de winter wilde ze echter niet meer, maar dat komt volgend voorjaar hopelijk goed!
 |
| Matkop Rm/RR |
 |
| Matkoppen |
Ook de winter is zeker niet saai te noemen op het gebied van ringonderzoek. Deze tijd van het jaar was ik volop bezig met het vangen en ringen van houtsnippen en bokjes, waar we steeds meer over te weten komen maar vooral ook nog veel vragen over hebben. Zo lukte het om in de winter 2023/24 enkele bokjes terug te vangen van de voorgaande winter, maar het aantal bleek heel laag, net zoals het aandeel adulten. Worden bokjes gewoon niet oud? Zwerven ze gewoon enorm veel? Sterk mate van winter plaatstrouw hebben ze in ieder geval niet.
 |
| Eén van de vele bokjes |
 |
| Houtsnip |
Daarnaast betekent de winter voor mij ook waterpiepers en weer de nodige exemplaren kon ik kleurringen. Het aflezen is echter vaak ook heel vermakelijk en dat gaat gelukkig erg goed. Het onderzoek liep lekker door en in het laatste nummer van Limosa mocht ik de eerste resultaten van het onderzoek publiceren.
 |
| Waterpieper R/RGY |
Bij VRS Meijendel kwam ik uiteindelijk maar een paar keer dit jaar. Toch waren die keren erg leuk met een beflijster toch wel als hoogtepunt voor mij. Een andere leuke soort die ik kon vangen was een regenwulp en ook blij was ik om eindelijk een sijzen te ringen. Die liep ik altijd nog mis!
 |
| Regenwulp |
 |
| Beflijster |
In de zomer was ik ten slotte nog in de bijzondere gelegenheid om een keer mee te kijken bij het ringen van een nestje grauwe kiekendieven! Erg gaaf om een keer te zien en waarmee het werk van Kenniscentrum Akkervogels toch ooit mee is begonnen.
 |
| Grauwe kiekendief |
Ook op het gebied van zoogdieren was 2023 best wel een geslaagd jaar. In februari lukte het om tijdens een poging in de Zuid-Limburge bossen wilde kat te zien! We zagen deze zeldzaamheid op afstand jagen in een grasland tegen de bosrand aan. We hadden niet durven dromen dat we deze soort toch zo relatief makkelijk zouden treffen, aangezien we hadden voorgenomen elke winter maximaal één poging te wagen. Een
nacht in de zomer in Zuid-Limburg was iets minder succesvol, aangezien we hoopte om eikelmuis te zien. Het bleef alleen bij een roepend dier zonder zichtwaarneming, grote bosmuis lukte dan weer wel om te zien.
Tijdens muizenonderzoek voor werk zag ik diverse waterspitsmuizen in de Alblasserwaard, ook geen makkelijke soort om tegen te komen natuurlijk. Verder zag ik door het jaar heen nog wezels, twee keer een bunzing en een paar steenmarters. Eén keer kon ik de verleiding niet weerstaan om een zoogdier te twitchen, namelijk een tweekleurige vleermuis in Ermelo waarvoor het najaar best goed was. De soort hing aan een grove den in een woonwijk, geen makkelijke soort om te zien! Ook zag ik van de zomer nog bosvleermuizen op de Noord-Veluwe en was de vondst van een groep watervleermuizen boven de Waal bij Rijsoord een hele aangename verrassing.
 |
| Tweekleurige vleermuis |
 |
| Watervleermuizen |
Een leuke vondst in 2023 was die van een populatie pruimenpages bij de Vijlenerbossen. Even heb ik zitten dubben om er heen te gaan, maar uiteindelijk kon ik toch de verleiding niet weerstaan om een poging te wagen voor deze in Nederland uitgestorven gewaande soort. De twitch was gelukkig succesvol en het is natuurlijk geen straf om zomaar een ochtendje in het Limburgse rond te lopen. Overige noemenswaardige insecten waren nog vliegende herten, gentiaanblauwtje en oostelijke witsnuitlibellen op een zomers dagje op de Veluwe. Daarnaast hield ik het dit jaar rustig, maar het was wel leuk om na jaren weer eens een plasrombout tegen te komen tijdens veldwerk.
 |
| Vliegend hert |
 |
| Pruimenpage |
Qua planten was ik ook weer vrij actief, waarbij een aantal met werk gecombineerde rondjes productief waren. Een rondje Noord-Holland leverde goede soorten op als dichtbloemig kweldergras, scherpkruid en piramidevogelmelk. Een ronde door Noord-Nederland was goed voor een aantal soorten vrouwenmantel (bergvrouwenmantel, geplooide vrouwenmantel, spitslobbige vrouwenmantel), zweedse kornoelje en zeldzaamheden als langstengelig fonteinkruid en polzegge. Blij was ik ook met de waarneming van groensteel in Amsterdam, die ik dankzij een vriendelijke bewoner kon bekijken (de locatie is normaal niet te toegankelijk). De plantenlijst sloot ik af op 1253 soorten, waarmee ik nog zo'n 100 soorten te gaan heb...
 |
| Bergvrouwenmantel |
 |
| Groensteel |
 |
| Friese muggenorchis |
Ten slotte hadden we nog een schitterende vakantie in Schotland, waar ik nog nieuwe soorten zag in de vorm van stormvogeltje en alpenkraai. Verder zagen we nog meerdere parelduikers, schitterende steenarenden, veel zeevogels en mooie waarnemingen van gewone dolfijnen, bultrug en grijze dolfijnen.
Uiteindelijk resulteerde het bovenstaande in een update van de volgende lijstjes:
Alle lezers een gelukkig en natuurrijk 2024 toegewenst!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten