Onderhoudend vogelen op de Zuid-Hollandse eilanden

Met Laurens van der Padt ga ik vandaag maar even vogelen op de Zuid-Hollandse eilanden. We trappen af bij de Westplaat, wat in het verleden altijd een goede plek was voor waterrietzangers, maar de laatste jaren zitten ze d'r op één of andere manier gewoon niet meer. Of wordt er gewoon niet meer gezocht? Dat kan natuurlijk ook een factor zijn, maar hoe we vanochtend ook zoeken, we krijgen geen exemplaar in beeld. Nergens worden ze echter nog gemeld in het land, door wellicht wel de aanhoudende westenwind, dus over een weekje misschien nog maar een poging wagen... Wel zien we nog de nodige rietzangers, blauwborsten en kleine karekieten, en op het slik lopen flinke groepen rosse grutto's.

Westplaat

We rijden hierna nog een rondje over de Maasvlakte, checken wat bosjes voor de gein, maar alles blijkt nog helemaal leeg. Op wat steltloperplekken zie we nog wat bontbekplevieren, een groepje casarca's, eiders en een grote zaagbek, d'r staat ergense nog een kuifaalscholver en op het Oostvoornse meer drijft nog een zeekoet rond.

Grote zaagbek

We verlaten de Maasvlakte dus maar om steltlopers te gaan kijken in de rest van de Delta. Bij de Strypse Wetering zijn een drietal steltkluten wel het hoogtepunt; een ouder met twee jongen, want een paartje heeft hier dit jaar succesvol gebroed! Verder is d'r niet veel te beleven en gaan we richting de Beninger slikken.

Hier is het wel leuk vogelen met wat krombek- en kleine strandlopers, een tweetal casarca's, bosruiter en nog een overzomerende dwergmeeuw.

Casarca

Op Flakkee is de eerste leuke soort een fraaie pontische meeuw in de haven van Stellendam. Verder leveren allerlei gebiedjes zoals Markenje en de Slikken van Flakkee geen daverende soorten op, maar het is onderhoudend vogelen met nog wat rotganzen, kleine zilverreigers, kleine strandlopers en wat jonge zwartkopmeeuwen.

Pontische meeuw (2kj)

Al met al ook weer geen onaardig dagje op de Zuid-Hollandse eilanden, het is toch weer spannend vogelen zo in de aanloop van het najaar.

Aangename tussenstop op de Pietersberg

Vandaag is de dag alweer gekomen dat we Duitsland gaan verlaten. Meestal ben je na twee weken wel weer blij dat je weer terug kan naar huis, en dat is ook nu wel weer het geval. De hitte een beetje achter je laten en terug naar het koude platten kikkerlandje. Heerlijk. Onderweg stoppen we nog wel even op de Pietersberg bij Maastricht, om nog even in de vakantiestemming te blijven. Een oehoe blijkt aardig snel gevonden te zijn op de wand en zit heerlijk te dutten. Altijd een mooi gezicht in zo'n immense groeve, zíjn groeve, waar híj als enige woont, z'n kroost grootbrengt en zijn kostje bij elkaar vangt. Fantastisch toch.

Oehoe

Een zingende lichtgroene sabelsprinkhaan op de helling ernaast is eigenlijk een leukere verrassing. Dit blijft nog steeds een lastige sprinkhaan in Nederland ondanks dat hij de laatste jaren toch aardig is toegenomen. Maar slechts op een enkele plek bevindt zich een populatie in het zuiden van Limburg. De grootste bevindt zich nabij Slenaken, waar ik ze vorig jaar in grote getalen aantrof. Dit is echter weer een nieuwe plek voor deze soort, tof!

Lichtgroene sabelsprinkhaan

Een mozaïeklandschap met prachtige soorten

De omgeving waar we deze tweede week verblijven is weer heel anders dan in Friedelhausen. In deze omgeving is het veel dichter bebouwd (het is dan ook nagenoeg plat), maar buiten de bebouwing is het toch erg aantrekkelijk om te vogelen. Het landschap bestaat ook af en toe flinke stukken bos, wijngaarden, weilanden, akkers, hagen en stroken bos met daartussen slingerende stroompjes. Het geheel is een mooi mozaïek met veel afwisseling, veel ruige hoekjes en veldjes, en dus al met al erg leuk vogelen.

Uiteindelijk zie of hoor ik op een paar vierkante kilometer alle 7 soorten spechten! In de bossen hoor ik met regelmaat de zwarte, en één exemplaar laat zich uitzonderlijk fraai bekijken! Verder hoor ik slechts één kleine bonte specht, zie ik in een oude wijngaard plots een tweetal draaihalzen kort en grote bonte en groene specht zitten werkelijk overal. Ook middelste bonte is aardig vertegenwoordigt en wat exemplaren laten zich in een oud boomgaardje fraai bekijken.

Zwarte specht

Middelste bonte specht

De leukste verrassing wat spechten betreft was wel de grijskopspecht die ik plotseling in en boomgaard aantrof en zich kort, maar prachtig liet zien. Wat een gave soort, en in tegenstelling tot in Friedelhausen nu wel op de foto!

Grijskopspecht

De hoogste soortendiversiteit zat echt in het open landschap, met overal geelgorzen, grauwe klauwieren, kramsvogels en ook wielewalen die zich zo nu en dan ook nog fraai lieten bekijken.

Grauwe klauwier, juveniel

Kramsvogel

Wielewaal, vrouwtype

Wielewaal, man

Een enkele keer kwam ik hier een rode wouw tegen, terwijl ik relatief vaker dan in Friedelhausen hier ook zwarte wouwen zag.

Zwarte wouw

Als laatste waren het hier ook nog in de bebouwde kom de Europese kanaries die dat ook nog een beetje aantrekkelijk maakten, net zoals dat werkelijk overal zwarte roodstaarten rondhingen.

Europese kanarie

Zwarte roodstaart

Beestjes in het bos

Aan de westkant van Bad Schönborn, het plaatsje waar we verblijven, ligt nog een flinke lap bos als ik de kaart moest geloven. Daar was ik nog steeds niet geweest, maar vanmiddag besluit ik toch maar een bezoekje te brengen om te kijken of daar nog wat leuks te vinden valt. Met de fiets doorkruis ik het bos, want het is gewoon plat, en langs de paden stikt het van de keizersmantels, die zitten werkelijk overal. 

Keizersmantel (man)

Op de kaart had ik ook gezien dat er nog een beekje door het bos zou moeten stromen. Daar blijkt inderdaad wat meer afwisseling te zijn, maar qua libellen kom ik in eerste instantie niet verder dan wat blauwe breedscheenjuffers en bos- en weidebeekjuffers. Dat zijn vrijwel de enige juffers die ik hier gezien heb. Bij een stuwtje zitten echter ook nog twee kleine tanglibellen, een fraaie libel met op het achtereind de karakteristieke 'tang' waar die z'n naam aan te danken heeft! Erg leuk, aangezien ik deze soort nog nooit gezien heb, nu nog een keertje in Nederland...

Blauwe breedscheenjuffer (vrouw, boven; man, onder)

Kleine tanglibel

Andere 'beestjes' die ik nog tref zijn wat blauwvleugelsprinkhanen en een vrouwtje vliegend hert. Het mannetje van deze keversoort zie ik helaas niet, dat moet echt fanatastisch zijn om die nog een keer tegen het lijf te lopen... Verder zie ik nog een fraai nachtvlindertje, normaal loop ik daar hard langs, maar dit is wel een geinig beestje en hij blijkt de naam panteruiltje te dragen. Een soort die niet in Nederland voorkomt.

Blauwvleugelsprinkhaan

Panteruiltje

Vliegend hert (vrouw)

Parelmoervlinders in het Pfalzerwald

Afgelopen week had onze auto het begeven in Friedelhausen, dus op onze nieuwe vakantie bestemming waren we gekomen met een gehuurde auto. Onze auto was echter weer gerepareerd en vandaag kunnen we 'm ophalen, maar het stuk naar Friedelhausen moet dus weer afgelegd worden. Dan gaat de route ook weer door het Pfalzerwald, en aangezien daar nog wat leuke vlindersoorten zitten maken we op de terugweg nog even een tussenstop in de hoop op morgenrood, violette vuurvlinder, bosrandparelmoervlinder en braamparelmoervlinder.

Bosrandparelmoervlinder en braamparelmoervlinder krijg ik uiteindelijk gevonden op de schaarse plekken waar nectarhoudende planten groeien. De andere twee krijgen we in de korte tijd niet gevonden. Verder stikt het ook nog van de keizersmantels, zoals het hier eigenlijk overal doet. Maar al met al niet onaardig, met deze soorten erbij op de lijst!

Bosrandparelmoervlinder

Keizersmantel (vrouw)

Braamparelmoervlinder

Bijeneters en vlinders in de kalkgraslandjes

Elke ochtend fiets ik meestal wel een rondje door de omgeving, maar vandaag was het rondje wat uit de hand gelopen. De gebruikelijke leuke stukjes nabij Bad Schönborn had ik wel gehad ondertussen, dus ik steek een provenciale weg over, duik de bossen in en kom na een tijdje weer uit in een landschap met veel akkerbouw. In de dalen blijkt het weer wat vochtiger te zijn, resulterend in wielewalen en hier nu ook wat zomertortels.

Zomertortel

Mijn hoop is gevestigd als ik dit landschap zie op misschien wel wat bijeneters of iets dergelijks, dat zou toch moeten kunnen?! Niet veel later hoor ik plotseling de roep van een bijeneter en zie ik twee exemplaren uit de strakblauwe lucht naar beneden komen, en een paar honderd meter verderop in de bosjes duiken. Daar aangekomen blijkt inderdaad een schitterend wandje te liggen waar wat nestgaten in blijken te zitten, super!

Bijeneterwand

De bijeneters foerageren ook boven naastliggende kalkgraslandjes en laten zich fraai bekijken, wat een gave beesten zijn het toch! 

Bijeneters

Op de kalkgraslandjes is overigens ook nog wel wat te beleven qua vlinders, voor de rest is deze regio namelijk voor vlinders totaal niet interessant. Zo vliegen hier wat dambords, gele luzernevlinders, een bruin dikkopje en enkele valse heideblauwtjes. Leuk! 

Bruin dikkopje

Gele luzernevlinder

Vals heideblauwtje

Witbandzandogen in het Pfalzerwald

Vandaag verkassen we van ons huisje in Friedelhausen naar Bad Schönborn, een stadje onder Heidelberg en zo'n 100 kilometer verder naar het zuidoosten. Onderweg komen we dan door het Pfalzerwald, het grootste aaneengesloten bosgebied van Duistland, en daar zitten nogal wat leuke vlindersoorten. Een veldje waar witbandzandoog en morgenrood zou moeten zitten had ik uitgekozen, dus daar werd zo ongeveer op de helft van de route even gestopt.

Na wat ronddwalen over het veld zijn wat witbandzandogen snel gevonden. Een buitengewoon fraaie vlinder die in Nederland niet 'hebben', leuk om ze hier dus te kunnen zien!

Witbandzandoog

Exemplaren van het morgenrood laten zich helaas nog niet vinden, maar wel zie ik nog een bruine en kleine vuurvlinder.

Kleine vuurvlinder

Bruine vuurvlinder

Vogels,vlinders, sprinkhanen en wat dies meer zij in Friedelhausen

Als we zaterdagavond in Friedelhausen aankomen is het nog licht genoeg om te zien dat we in een dorpje in een prachtige omgeving zitten. Overal liggen stukken bos verspreid, afgewisseld met kabbelende beekjes, graanakkers en verwilderde graslanden. Daar ga ik me wel in vermaken was de gedachte, en dat is ook goed gelukt! Door vrijwel elke ochtend een wandeling te maken rondom het dorpje had ik uiteindelijk de hele omgeving wel gehad, en dat leverde flink wat vogels, vlinders, sprinkhanen en ander leuks op.

Qua vlinders lag het beste veldje uit de omgeving vrijwel direct 'boven' ons huisje, een steil kalkgraslandje. De dambordjes vlogen je hier letterlijk om de oren en ook andere vlinders dien we in Nederland niet zien, zoals paarse parelmoervlinder, tweekleurig hooibeestje, dwergdikkopje en tijmblauwtje fladderen hier rond.

Dambordje

Tweekleurig hooibeestje

Paarse parelmoervlinder

Op wat meer schaduwrijke plekken vlogen allicht keizersmantels rond en zag ik ook enkele boswitjes, een grote weerschijnvlinder, kleine sleedoornpages, landkaartjes en eikenpages.

Keizersmantel

Kleine sleedoornpage

Landkaartje

Eikenpage

Boswitje

Grote weerschijnvlinder

Ook qua vogels is het helemaal niet onaardig. Het dorpje wordt bewoond door vele huis- en gierzwaluwen die 's avonds met flink wat kabaal boven het dorp de nacht begroeten. Verder zingen er wat zwarte roodstaarten en onder het bruggetje huist een grote gele kwikstaart. Tussen de heuvels door zweeft af en toe een rode wouw, of een wespendief zweeft over. Twee keer zag ik ook een zwarte ooievaar overzeilen, leuk! 

Rode wouw

Overal zwerven verder wel goud- en appelvinken rond, vermoedelijk vooral aangetrokken door de vele kersenbomen die hier staan. De afwisseling van bossages en grasland is ideaal voor soorten als geelgors, boompieper en grauwe klauwier, en die zitten er dan ook volop. 

Grauwe klauwieren

Grauwe klauwier (jong)

Geelgors

En dan hebben ze in Friedelhausen nog flinke stukken bos. Van de mensen waar we in huis bivakkeerde hoorde ik dat hier ook grijskopspechten moeten zitten, dus dat was natuurlijk al snel dé target om te vinden. Na tijdens een ochtendrondje eerst al een keer de klagelijke roep gehoord te hebben, was het de volgende dag raak! Ik hoorde d'r opeens weer eentje roepen vanuit wat kersenbomen en opeens zie ik 'm bewegen langs de stam. Heel even zit hij daarna op en bloot om vervolgens weer onzichtbaar in het kreupelhout te verdwijnen. Gaaf!! Verder waren de bossen vergelijkbaar met die in Nederland, dus veel glanskoppen, vuurgoudhanen, opvallend veel groene spechten en ook flink wat middelste bonte spechten.

Natuurlijk mogen de sprinkhanen in deze opsomming ook niet verzwegen worden. Het gonste op de graslanden als de temperatuur aardig was gestegen van de greppel-, lichtgroene sabel- en duinsabelsprinkhanen. Daartussen door klonk het gekras van zoemertjes en gouden sprinkhanen, en vanuit de bosrand klonk het heldere geluid van boskrekels. 

Lichtgroene sabelsprinkhanen

Gouden sprinkhanen

Greppelsprinkhaan

Boskrekel

Duinsabelsprinkhaan

 Last but not least leefden er in de omgeving van Friedelhausen ook nog zoogdieren. Door de afwisseling van landbouw en natuur is het ideaal voor roofdieren, dus zowat alles zat wel in de omgeving, tot en met lynx en wilde kat toe. Deze laatste twee zag ik helaas niet, alhoewel ik vermoedelijk wel de sporen van een lynx heb gevonden.

Sporen van lynx?

In levende lijven zag ik wel vele reeën, die waren lekker in de bronst dus zo nu en dan brulden de bossen. Verder nog een roedel zwijnen, vos en een boommarter die even voor me op het pad stond. Eikelmuizen bleken er ook te zitten, maar verder dan een dood beest op 't erf komen we niet. Naast zoogdieren bleken ook hier en daar muurhagedissen rond te lopen, geinige beestjes!

Reeën

Dode eikelmuis

Muurhagedis

Al met al dus erg genoten van de afwisseling hier, en nu dus op naar het volgende adres een stuk naar het zuidoosten!

Omgeving