'Winter' Big Day 2025: 98 soorten

In eerdere jaren hebben we op IJsselmonde vaker een Big Day in de winter gedaan. Meestal was dat in begin december en doopte we dit dag om tot de Sinterklaas Big Day, maar omdat eind november vaak nog een tijd is met kans op verrassende zeldzaamheden, besloten we hem dit jaar eens te vervroegen. 22 november was dus de beste datum, en het record om te verbreken stond op 97 soorten. In 2017 werd tijdens de eerste editie dit aantal soorten gehaald, maar dat was inclusief een aantal ondersoorten volgens de IOC-indeling, zoals witstuitbarmsijs en kleine barmsijs. In 2018 werden 93 soorten behaald, maar deden wij niet mee, waarna in 2019 wederom 97 soorten (maar nu wel echt soorten) werden gehaald door Laurens van der Wind en mij. In 2020 probeerden we het op een alternatieve manier, om een zo goed mogelijke soort te vinden. Dat leverde toen helaas helemaal niks op, terwijl de zaterdag ervoor twee zwarte zee-eenden, roodkeelpieper en bruine boszanger op IJsselmonde werden gevonden... 

Sindsdien heeft er nooit meer een winter big day plaatsgevonden, dus vol goede moed waren we vandaag met drie teams. Laurens van der Wind en ik waren samen, tegen een team uit Barendrecht (Erik-Jan, Arjan en Wietze) en Ambacht (Jochanan, Richard en Matthieu). In tegenstelling tot de andere teams hadden wij uiteindelijk helemaal niks voorbereid, en gingen we maar aan de gang met een logische route. Het weer voor de dag was op zich prima, maar fris. Een matige zuidenwind en maximaal een enkele graad was het niet warm, maar als we het goed deden hoefden we ook niet teveel de auto uit... 

Laurens en ik startte om half 5. Dat leek ons gezien de lange nacht vroeg zat, zodat we aftrapten met een zingende ROODBORST (1). De belangrijkste soort voor de nacht was wel ransuil, dus daarvoor liepen we gelijk maar een ronde door Sandelingen-Ambacht, wat geen ransuil maar wel KUIFEEND (2), WILDE EEND (3), MEERKOET (4), KOPERWIEK (5), GRAUWE GANS (6) en BOOMKRUIPER (7) opleverde. Die laatste vonden we met de warmtebeeld al slapend tegen een boom. in het Develbos lukte even later wel BOSUIL (8) waarvan het mannetje zat te zingen, en in de polders troffen we eenvoudig KERKUIL (9), KRAKEEND (10) en BLAUWE REIGER (11). In het Waalbos probeerde we vervolgens voor ransuil, maar daar kwamen we niet verder dan WATERSNIP (12), KNOBBELZWAAN (13) en HOUTSNIP (14). In Oud-Reijerwaard zagen we een jagende kerkuil en daar foeargeerden nog wat KIEVITEN (15). Rijden langs de Crezéepolder, Zuidpolder en door de polders van Zwijndrecht waren vruchteloos, dus moest het maar in de ochtendschemering bij de roestplek in de Wevershoek gebeuren. Voordat we daar ransuil zagen, konden we nog WATERHOEN (16), EKSTER (17), HOUTDUIF (18), ZWARTE KRAAI (19) en MEREL (20) bijschrijven, maar toen kwam er gelukkig een RANSUIL (21) langsgeflapt. Ook zagen we hier nog houtsnippen uit het Waalbos in de bosschages duiken om de dag door te brengen, en al postend langs de Waal ontwaakte de meeste vogels: CETTI'S ZANGER (22), IJSVOGEL (23), WINTERKONING (24), SLOBEEND (25), VINK (26), FUUT (27), KLEINE MANTELMEEUW (28), VUURGOUDHAAN (29), HEGGENMUS (30), DODAARS (31), GAAI (32), TJIFTJAF (33), BRANDGANS (34), AALSCHOLVER (35), PIMPELMEES (36), KOLGANS (37), GOUDHAAN (38), SIJS (39), KOKMEEUW (40) en KAUW (41). 

Ondertussen was het alweer 8:00 en behoorlijk licht aan het worden, en omdat bokje lastig is deze winter besloten we gelijk maar op de beste plek een poging te wagen. In Polder het Buitenland moest het dus maar gebeuren, maar we konden helaas niks vinden. Achteraf bleek een ander team vlak voor ons vakkundig alle bokjes te hebben weggejaagd... We schreven hier nog wel SPREEUW (42), KOOLMEES (43), GROENE SPECHT (44), ZANGLIJSTER (45), WATERPIEPER (46), GRASPIEPER (47), STAARTMEES (48), TOENDRARIETGANS (49), TURKSE TORTEL (50) en TORENVALK (51) bij. Omdat er volgens een aantal weersvoorspellingen een zonnige dag in het verschiet zou liggen, wilde we ook maar gelijk met roerdomp afrekenen voordat het te lastig zou worden met de warmtebeeldkijker. Voordat we in de Sandelingen waren schreven we nog ZILVERMEEUW (52), GROTE ZILVERREIGER (53), HUISMUS (54), STORMMEEUW (55) en HOLENDUIF (56) bij. De ROERDOMP (57) stond net als gisteren in de rietkraag en was daarmee eigenlijk de enige soort die we van tevoren hadden gecheckt... 

De belangrijkste misser was bokje, maar die konden we vast nog wel krijgen. Handig is wel als het dan bewolkt is, omdat het dan beter te doen is met warmtebeeldkijker. Vandaar dat we gelijk maar even bokje als prioriteit benoemden en een rondje Waalbos deden. Tenminste, de noordoosthoek rondom de ijsbaan. Bij aankomst zaten daar gelijk veel PUTTERS (58) en een toendrarietgans vloog wat rond. Een leuke waarneming die door andere teams werd gemist uiteindelijk, maar wij hadden ze eerder vanochtend al. In het Waalbos riep een KEEP (59), liep een KLEINE ZILVERREIGER (60) zoals gepland en schreven we nog BERGEENDEN (61) en een overvliegende WITTE KWIKSTAART (62) bij. In wat natte greppeltjes zat uiteindelijk met wat watersnippen ook het gehoopte BOKJE (63), terwijl nog een WITGATJE (64) langs vloog. In Oud-Reijerwaard schreven we onderweg richting de Oude Maas vervolgens makkelijk ROODBORSTTAPUIT (65), RIETGORS (66) en BUIZERD (67) bij. Een rondje over het braakliggende terrein bij station Barendrecht bracht niet een gehoopte verrassing zoals een Europse kanarie, maar twee bokjes waren toch leuk. 

Elke winter overwinteren er wel goudvinken in de Vredepolder, dus we besluiten daar maar een rondje te gaan lopen. Sowieso is het altijd een goede plek met veel vogels, en het begint makkelijk met GROTE BONTE SPECHT (68) en GROTE GELE KWIKSTAART (69). Tijdens het rondje vinden we uiteindelijk geen goudvinken, maar schrijven nog wel GROENLING (70), KRAMSVOGEL (71), MATKOP (72) en APPELVINK (73) bij. Vooral die laatste blijkt nog een goede, want het is de enige van de dag en de andere teams missen 'm. Voordat we vertrekken vliegen nog een GROTE MANTELMEEUW (74) en WULP (75) over de Oude Maas. Iets voor 11:00 schrijven we in de bouwdok TAFELEEND (76) bij. Middelste zaagbekken lijken hier nog niet aanwezig, terwijl bij de Carnisse grienden de humes bladkoning vertrokken blijkt die hier eergisteren was gevonden. Wel roept hier eindelijk een WATERRAL (77) en passeert een SPERWER (78). 

Een rondje door de polders van Rhoon levert geen gehoopte nieuwe soorten op als ooievaar, zwartkop (was recent een waarneming langs de Poelweg) en ringmus (het enige resterende mannetje...). In het Klein Profijt moet het dan maar gebeuren, waarbij we besluiten ook door te lopen voor baardmannetje. Die soort vinden we niet, maar het doorlopen levert uiteindelijk wel een onverwachte SNEEUWGORS (79) op die voor ons opvliegt langs de Oude Maas. Een bonus en uiteindelijk ook de leukste soort van de dag! BOOMKLEVER (80) is makkelijk en WINTERTALING (81) hadden we ook nog niet. Het aantal soorten dat we hebben klimt dus gestaag, en vooral de soorten we nog moeten blijkt steeds beperkter te worden. We starten ook aan het rekenen en de 100 blijkt toch een vrijwel onmogelijke opgave. We concluderen dat als we de 95 gaan halen, we best tevreden mogen zijn, dus vol goede moed gaan we door. 

Geen ringmus op het voer helaas

Ringmus laat het weer afweten, maar VELDLEEUWERIKEN (82) laten zich makkelijk in de polder vinden. Daar zien we ook opeens twee HAVIKEN (83) jagen, zodat we toch wel tevreden de polders verlaten en richting de havens gaan. ROEK (84) tikken we makkelijk binnen en in de Waalhaven komt de SLECHTVALK (85) vrijwel gelijk met ons aan bij de mast. Een oud plekje voor ZWARTE ROODSTAART (86) in Heijplaat blijkt nog steeds bezet in de winter, maar het aflopen van meerdere braakliggende veldjes levert helaas geen kneuen op. Dat wordt nog wel een dingetje... 

Typisch habitat voor zwarte roodstaart

We moeten Rotterdam-Zuid in voor een ZWARTKOPMEEUW (87), die dankzij twee witte broden snel de Persoonshaven in komt vliegen. Een PONTISCHE MEEUW (88) is vervolgens ook makkelijk, maar het Eiland van Brienenoord zijn de twee overwinterende oeverlopers van de aardbodem verdwenen. Niks te vinden, helaas... Ook een zwarte mees van eerder deze dag blijft onvindbaar. 

Zwartkopmeeuw

Ondertussen is het al tegen 16:00 en het licht gaat snel achteruit. We hebben nog een klein uurtje voordat de zon om 16:42 ondergaat, dus we moeten nog even flink doorschakelen. Qua getij kwam het precies goed uit om de Sophiapolder eind van de middag te doen, en die blijkt gelukkig te leveren. Voordat we daar zijn tikken we eerst eenvoudig SMIENT (89) in de Crezéepolder binnen, maar daar loopt verder niks. Aangekomen bij de Sophiapolder vliegt zowaar een KNEU (90) op uit een onkruidrandje naast de weg, waarna we op het eiland de verwachte BONTE STRANDLOPERS (91), GEELPOOTMEEUW (92), PIJLSTAARTEN (93), KEMPHANEN (94) en SCHOLEKSTERS (95) kunnen bijschrijven. Een snelle rekensom leert ons vervolgens dat het moet lukken om met wat geluk over de 95 soorten heen te schieten en misschien wel ons record te evenaren. Met zonsondergang staan we langs de Waal waar gelukkig al twee GROTE ZAAGBEKKEN (96) ronddobberen. Op tijd gearriveerd deze winter, net zoals een mannetje BRILDUIKER (97) die we exact 8 minuten later op de Oude Maas bij kunnen schrijven!

Nu hebben we nog één makkelijke soort te gaan die nog kunnen binnentikken voordat we om half 6 in Ambacht worden verwacht: ooievaar. Overdag zwerven ze door Rotterdam, maar slapen doen ze meestal op lantarenpalen rondom Lombardijen. Snel die kant dus op maar rond 17:00 vinden we ze niet op de plek waar we ze hadden verwacht. Gelukkig zien we al rijdend opeens twee OOIEVAARS (98) tukken op de lantarenpalen om 17:08. Een mooie afsluiter en een verbetering van ons vorige record! Dat hadden we toch niet durven dromen! Uiteindelijk bleek het andere Ambachtse team met exact 100 soorten daar knap nog overheen gegaan te zijn! Totaal werden 106 soorten gezien, waarvan wij oeverloper, zeearend, bruine kiekendief, goudvink, (kleine) barmsijs, goudplevier, ringmus (hij zat er wel...), zwarte mees en kleien bonte specht mistten. Al met al een mooie dag met voor ons dan wel weer de leukste verrassing voor de dag: sneeuwgors! 

Ooievaars