Juli 2024

In juli zijn de broedvogeltellingen altijd afgelopen en ligt voor de meeste soorten het broedseizoen ook achter de rug. Deze maand dan ook vooral druk geweest met het inventariseren van planten, maar gelukkig wel in de regio. De Crezéepolder, Sophiapolder en het Klein Profijt mocht ik helemaal in kaart brengen, dus dat was zeker geen straf. In tegenstelling tot eerdere jaren leek het me namelijk toch ook wel leuk om op het plantengebied wat meer focus op IJsselmonde te leggen, en de inventarisaties leverde zo toch wat goede en zelfs nieuwe soorten voor IJsselmonde op: stomp fonteinkruid (nieuw voor IJsselmonde), naaldwaterbies, gevleugeld helmkruid en haaksterrenkroos zijn wat voorbeeld van aangename verrassingen. 

Kleine rupsklaver (nieuw voor IJsselmonde)

Ondertussen leverde de monitoring in het Klein Profijt ook nog aanzienlijk meer territoria van grauwe vliegenvangers op dan ik eerst vermoedde, maar ook nog wat waarnemingen van matkoppen (inclusief een enkele vangst). Ook de laatste kieviten in de polders werden vliegvlug, maar de focus lag in juli vooral op het aflezen van kieviten buiten de broedgebieden. En dat lukte ook op diverse plekken, zoals in de Crezéepolder en de Wolvenpolder! In de Crezéepolder las ik tien verschillende exemplaren af, afkomstig uit de broedgebieden in het westen van IJsselmonde (Oud-Reijerwaard, Waalbos, Ambachtsezoom). Erg leuk en nuttig! 

Grauwe vliegenvanger bij nest

Grauwe vliegenvanger

Kievit G1OS

Kievit G0OR

Foeragerende kieviten in de Crezéepolder

Het zoeken naar geringde kieviten leverde uiteraard ook nog de nodige andere geringde soorten op, zoals een bekende Kroatische kokmeeuw in de Crezéepolder, een leuke Duitse jonge zwartkopmeeuw en één van 'mijn' vliegvlugge visdieven. Ook leuk natuurlijk! In Barendrecht kon ik uiteindelijk ook nog enkele visdieven ringen die succesvol gebroed hebben op een vlotje. 

Geringde kluut (waarschijnlijk van de Wadden)

Visdief

Visdief W-N24

Duitse zwartkopmeeuw

Tijdens het vele buiten zijn zag ik ook nog weer eens een rivierrombout op de Sophiapolder, waar ook nog een blauwe breedscheenjuffer aanwezig bleek. In de Crezéepolder waren weer volop gouden sprinkhanen aanwezig en bleken dit jaar ook weer wat greppelsprinkhanen present. Ook op de Sophiapolder hoorde ik een enkeling, maar gouden sprinkhaan is daar na de verbetering van de dijken nog niet teruggekeerd. Omdat het op het gebied van de vogels ook weer rustiger wordt, ging ik in juli ook weer enkele keren op pad om deze insecten op IJsselmonde wat beter in kaart te brengen. In het westen zitten nu ook populaties greppelsprinkhaan, maar een bezoek om daar ook een poging te doen voor gouden sprinkhaan leverde de doelsoort niet op. Terwijl ik echter op het veld bij de Jan Gerritsenpolder rondstruinde, viel mijn oog wel plotseling op een jagende zuidelijke glazenmaker boven het veld! Een erg gave verrassing, wat een nieuwe soort voor IJsselmonde! Fotograferen lukte uiteraard niet van zo'n jagend beest, maar hij liet zich leuk bekijken! 

Gouden sprinkhaan

Veld met jagende zuidelijke glazenmaker

Naast de planten op IJsselmonde, probeerde ik ook mijn Nederlandse lijst weer wat te laten groeien. Dat lukte makkelijk een keer in het midden van het land, toen ik daar eenvoudig knolspirea en wijdbloeiende rus kon toevoegen aan het lijstje. In de Dordtse Biesbosch zag ik eindelijk klein nimfkruid en in Utrecht kon ik nog slank wollegras bijschrijven. Op het eind van de maand had ik het helemaal te pakken en besloot ik nog in West-Brabant een rondje te maken, wat effectief uitpakte met soorten als kale vrouwenmantel, dreps, paardenhaarzegge, karwijselie, koekruid, noordelijke waterlelie en weidekervel. 

Wijdbloeiende rus

Pijptorkruid (enige groeiplaats van IJsselmonde)

Noordelijke waterlelieplek

Dreps

Ten slotte was een gewone dolfijn in het kanaal bij IJmuiden ook nog wel het noemen waard. Ik was bezig in Amsterdam toen het beest werd gemeld, dus niet veel later stond ik op de kade. Bij tijd en wijle liet het beest zich goed zien, waarbij hij soms ook ver uit het water kwam. Erg leuk om zo'n zeezoogdier goed te kunnen bekijken, alhoewel het voor het beest natuurlijk niet echt een ideale situatie was... 

Gewone dolfijn

Weer een nieuwe: Indische kievit!

Gisterenmiddag was ik onder de rook van Amsterdam aan het werk, toen er in de Driemanspolder bij Zoetermeer een vorkstaartplevier werd gemeld. In eerste instantie werd hij doorgegeven als steppevorkstaartplevier, maar toen het toch een vorkstaartplevier bleek te zijn, besloot ik toch maar via de Driemanspolder terug te rijden. Een hele goede voor provincielijst ten slotte! Toen ik aankwam in het gebied bleek de vogel helaas net gevlogen. Besloot toch maar naar de plek te lopen en na een praatje onderweg kwam ik aan, waarna ik een uurtje tevergeefs wachtte en de vogel niet meer terugkwam... Tijdens het praatje onderweg was hij voor de laatste keer langsgekomen, dus had ik geen praatje gemaakt was het net goed gekomen. Helaas... 

Vanochtend was ik met een aantal collega's bezig in de Nieuwkoopse Plassen, als de melding doorkomt van een Indische kievit in het Zeeuwse Vrouwenpolder. Een aantal jaar geleden zat er ook al een Indische kievit kortstondig op Texel en Ameland, en mede door het feit dat die vogel eerder was gefotografeerd in Duitsland en Kroatië is die waarneming geaccepteerd. Aangezien ook dit exemplaar ongeringd is, is de kans groot dat het een wilde vogel betreft en hoeven we niet lang na te denken om richting de auto te lopen...

Het vorige exemplaar had ik gemist, net zoals vrijwel iedereen. Op dat moment was er met name ongeloof dat het een wilde vogel zou betreffen en ik was dat jaar bovendien een stukje minder actief. Dat kostte me (achteraf) ook andere goede soorten als grijskopkievit, maar gaan rijden naar Texel kwam toen niet in me op... Nu is het toch ook een tweetal uurtjes rijden, maar de tijd vliegt en niet veel later komen we aan op Walcheren waar de vogel gelijk in beeld loopt. Vanaf de weg is de vogel goed te zien in een afgesloten grasland. Hij loopt tussen de Jakobskruiskruid en is daardoor soms uit beeld, ook vanwege het reliëf in het terrein. Meestal is dan ook alleen maar de kop van de vogel te zien, maar die is ook bijzonder fraai! 

Indische kievit (plaatje door de verrekijker...)

Het is gezellig druk en voor mij zowaar alweer mijn zesde nieuwe soort van het jaar! Dat gaat lekker, en zeker de laatste maanden schiet het aardig op. We wachten nog een tijdje in de hoop dat hij misschien nog even gaat vliegen (dan zie je toch net nog wat meer aan zo'n vogel), maar dat zit er voorlopig niet in. Een passerende bijeneter en zomertortel zijn natuurlijk ook erg vermakelijk en het blijft een erg fraaie waarneming van een stevige dwaalgast! Het is namelijk pas de tweede vogel zover in Europa buiten het broedgebied, alhoewel het mij zeker niet zal verbazen als het dezelfde vogel als van 2019 zou blijken te zijn. Je verbaast je toch vaak hoe makkelijk dit soort vogels onder de radar blijven... 

Groene bijeneter!

Vanochtend zat ik rustig thuis te werken, toen de rust verstoord werd door de melding van een groene bijeneter in de Amsterdamse Waterleidingduinen! Dat is me nogal een klapper en zou een fijne inhaler zijn, na het exemplaar vorig jaar in het Fochteloërveen die onbereikbaar was voor mij (op vakantie...). De blik ging naar de agenda en naar de klok, en toen mijn gedachte enigszins op orde waren kwam de melding dat de vogel al gevlogen was. Met een gemengd gevoel van opluchting (om 14:00 stond een overleg) en teleurstelling zette ik mij dus weer achter de laptop voor het één en ander. 

Na een kort ritje zit ik even later op kantoor, ruim op tijd voor een overleg van middag. Goed en wel gearriveerd komt de volgende melding: hij is wat opgeschoven, maar zit er nog! Snel besluiten Jonathan Janse en ik dus toch maar een poging te wagen. Ik moet bij het overleg van 14:00 weer op kantoor zijn, maar met een uur heen en een uur terug hebben we zo'n 20 minuten in de duinen. Op de radar is te zien dat er nog aardig wat buien aankomen, dus je zou zeggen dat hij niet verder zal trekken. Zo gezegd, zo gedaan, zouden we iets over half één op de Vogelaarsdreef bij Noordwijkerhout arriveren.

Dat lukt allemaal uitstekend, maar onderweg waren wel de berichten tot ons gekomen dat de vogel weer uit beeld was. Niet veel later volgde de waarneming van een 'bijeneter' op grote afstand, dus de vogel zat er nog wel ergens, maar was niet in beeld. Met een beperkt aantal minuten die we beschikbaar hadden, geen ideale situatie. We lopen dus op gezwinde spoed richting de plek en zien dan hier en daar al vogelaars verzameld op duintopjese. We lopen zelf nog enigszins vertwijfeld door met de vraag wat nu de beste tactiek is, als Jonathan hem opeens op enkele tientallen meters voor ons in een meidoorn ziet zitten! Raak! 

Groene bijeneter

Het duurt niet lang voordat de vogelaars uit het duin zich bij ons hebben gevoegd en zo staan te genieten van deze extreme zeldzaamheid uit Turkije. Wat een gave vogel! Hij laat zich op korte afstand schitterend bekijken, en ondanks het wat slechte weer weet hij toch een paar hommels uit de lucht te vangen. Na ruim tien minuten schuift de vogel weer wat op naar het zuiden, en besluiten wij ook terug te keren naar kantoor. De twitch had niet beter kunnen verlopen, wat een gave soort en waarneming! 

Groene bijeneter

Twitchers in het duin

Eindelijk scharrelaar!

Gisterenmiddag werd kwam onverwachts de verlate melding door, dat er maandag een scharrelaar was gefotografeerd in de Meinweg, in Limburg. Scharrelaar is een soort die ik nog niet eerder zag in Nederland en dus nog ontbreekt op mijn lijst. De laatste jaren wil het niet echt vlotten en wist ik twee keer een vogel te dippen. Nu dus misschien meer succes?! Gisterenavond twijfelde ik even toen de melding doorkwam. Ik moest wel gierzwaluwonderzoek doen maar was flexibel om die te verschuiven, maar het was een gokje of het zou lukken om voor het donker in Limburg te zijn. het was tenslotte ook nog een heel stuk (zeker een ruim half uur) lopen naar de plek, dus gokje dat het een dip zou worden. En ach, het was toch maar weer een scharrelaar (daar gaat het dus al mis)... 

Maar lang verhaal kort, gisterenavond uiteindelijk besloten niet te gaan en gewoon mijn gierzwaluwonderzoek te doen. Maar dan wel met het idee om vanochtend met het eerste licht in het gebied te zijn. Zo gezegd, zo gedaan, dus na een kort nachtje en een ritje naar Noord-Limburg, fiets ik om kwart voor vijf het bos in. Ruim op tijd dus nog voor zonsopkomst, en onderweg kom ik dan nog snorrende nachtzwaluwen en wilde zwijnen tegen. Het heeft natuurlijk wel wat om er lekker op tijd te zijn... 

Eenmaal op de plek aangekomen schemert het licht, maar is het nevelig. De boom waar hij gisteren was gaan slapen is al vrij snel gevonden, en met behulp van mijn warmtebeeldkijker besluit ik maar structureel zoveel mogelijk af te gaan zoeken. Dat lijkt me de meest kansrijke optie. Ondanks dat er een kans is dat de vogel vannacht is vertrokken, is het ook wel aannemelijk dat hij zal besluiten eerst nog wat te foerageren en daarna te vertrekken (mocht hij willen vertrekken natuurlijk...). Ongeveer in de boom waar hij gisteren is gaan slapen zie ik wel een warm puntje, maar met mijn telescoop kan ik daar helemaal niks vinden. Even later vind ik op andere plekken zo nog wel slapende pimpelmezen, roodborsten etc. 

Slapende scharrelaar midden in beeld op 3/4 hoogte (lichte puntje)

Na nog weer even de meldingen van gisterenavond langs te zijn gegaan, viel mijn oog op een exacte beschrijving waar hij naar benende gedoken was. Hé, dat was dus exact de plek van het warme puntje een half uur geleden. Snel ben ik daar weer terug, en het puntje zit er inderdaad nog. Nu is het ondertussen lichter en met de telescoop ontwaar ik door de nevels opeens het blauw en roestbruine van de scharrelaar. Bingo! Hij laat zich in het steeds lichter worden beter zien, maar het is heel matig. Maar hij is binnen! 

Scharrelaar, schim in de bomen door schermer, nevel en beslagen telescoop...

Even later is de vogel opeens verdwenen van zijn slaapplek. Zoeken geblazen dus met de ondertussen ook andere gearriveerde vogelaars. Niet veel later blijkt hij in een top te zitten, vlakbij de slaapboom, maar helaas wel met het nodige tegenlicht. Na hem van afstand een tijdje goed bekeken te hebben besluiten we even om te fietsen om het vanaf de andere kant nog te proberen. 

Scharrelaar

Daar aangekomen is het topje leeg, maar komt hij opeens schitterend langsvliegen. Erg fraai! Ik kan hem lang over de vallei volgen, waarna hij weer ergens naar beneden ploft. Ik post nog even met de aangroeiende groep vogelaars, maar besluit dan te vertrekken richting het westen. Het is mooi geweest en eindelijk afgerekend met deze fraaie, Zuid-Europese soort! 

Meinweg

Nu ik toch in het oosten van het land ben, besluit ik nog wel via wat nieuwe plantensoorten naar huis te gaan. Op korte afstand zou stijf vergeet-me-nietje moeten staan, maar daarvoor ben ik helaas al te laat in het jaar. Zingende geelgorzen, veldleeuweriken en patrijzen zijn natuurlijk wel leuk om weer eens te zien. De betere akkervogels... Op de terugweg ben ik hierna nog wel succesvol met het twitchen van strobloem, voszegge en grote biesvaren. Ondertussen plenst het ook van de regen en moet ik weer op tijd op kantoor zijn, maar het was het vroege opstaan wel waard! 

Strobloem

Grote biesvaren

Rechte tongetje van voszegge