Februari 2024

Het lukt me niet meer om zoals vroeger per dag en later om de paar dagen een blogje te schrijven. Bovendien ben ik tegenwoordig steeds meer op een onderzoekende manier bezig, waarbij ik vaak en met regelmaat dezelfde rondes maak om vogels te ringen of juist af te lezen. Het schrijven van blogjes per keer dat ik buiten ben levert daarbij steeds minder stof tot schrijven op. Deze bezoeken en onderzoeken resulteren daarentegen juist meer in artikelen die op lange termijn wat nuttigs zeggen. Desalniettemin wil ik graag nog wel op dit blog bijhouden wat mij zoal bezig houdt, maar dit zal dus met name een maandelijkse update zijn. Daarnaast zal ik blogjes wijden als er zich geschikte momenten voordoen, bijvoorbeeld een goede twitch, vogeldag of andere delenswaardig belevenis. Bij deze dus een update wat de maand februari nog zoal teweeg heeft gebracht. 

De afgelopen weken vulden zich net zoals de rest van de winter met name door waterpiepers, houtsnippen en bokjes. In de Zwijndrechtse Waard bleek de groep aardig uit elkaar gevallen, wat ervoor zorgde dat ik meerdere waterpiepers niet meer heb teruggezien. Of ze zijn natuurlijk sowieso al vertrokken of dood gegaan, dat zal de toekomst uit moeten blijken... In de Hoeksche Waard lukte het om het beeld van slaapplaatsen vrijwel dekkend te krijgen, maar de Siberische waterpieper kreeg ik niet meer teruggevonden. Helaas! Het kijken naar waterpiepers wordt wel weer steeds leuker, nu ze door ruien naar hun schitterende zomerkleed. Bovendien trof ik twee keer nog een mooi mannetje rouwkwikstaart in de groepen witte kwikstaarten en waterpiepers, ook altijd leuk! Een leuke verrassing was ook nog een bokje op een spruitenstoppel! 

Rouwkwikstaart

Bokje

Verder kon ik weer veel bokjes en houtsnippen ringen, waaronder ook nog een enkele terugvangst van een bokje op een andere vangplek dan de ringlocatie en een houtsnip die ik een aantal jaar geleden had gevangen! Bijvangsten met het vangen van de snippen waren er deze maand nauwelijks, maar dat mocht de pret niet drukken natuurlijk. 

Over ons kantoor in Ambacht vlogen op twee dagen nog kraanvogels over. Op 15 februari twee groepjes van negen, terwijl op 22 februari drie groepen (55, 64, 18) passeerden. De meeste op grote afstand, maar een enkele groep rechtover. Blijft toch altijd wel erg leuk om die groepen te zien passeren op deze typische trekbaan in Zuid-Holland! 

Een dagje met Grauwe Kiekendief in Zeeland leverde zo tussen de bedrijven door nog leuke waarnemingen op van grote groepen kleine zilverreigers (max. 61), een witbuikrotgans en een Duitse bontbekplevier. Erg leuk, net zoals een gewone oliekever die we op een dijk nog aantroffen! 

Oliekever

Ringproject van Matkoppen

Vorige jaar had ik het idee opgevat om meer te gaan doen met matkoppen. Deze mezensoorten gaat erg slecht in Nederland en ook in Zuid-Holland verdwijnen ze op steeds meer plaatsen. Op IJsselmonde komen ze gelukkig nog in redelijke aantallen voor (30-40 territoria), dus een mooie kans om deze soort op de voet te volgen. Vorig jaar was het al gelukt om drie nesten te volgen, maar om nog beter inzicht te krijgen was het plan dit jaar ook matkoppen te gaan kleurringen. 

Nat broedhabitat in de Zuidpolder (buitendijks)

In februari bleken de paartjes zich al te gaan vestigen en waren al snel ook de mannetjes al territoriaal, dus de afgelopen maand heb ik op diverse plekken op IJsselmonde matkoppen kunnen kleurringen. De eerste exemplaren heb ik gevangen in het Develbos, waarna met name in de Rhoonse grienden en de Zuidpolder matkoppen konden worden gekleurringd. In de periode na het ringen bleken de meeste vogels erg plaatstrouw te zijn, maar wel een flink territorium te hebben. Uit het buitenland is dat ook al wel bekend. De komende periode gaat het hopelijk lukken om nesten te vinden, die we dan tijdens het hele broedseizoen kunnen volgen.

Matkop Rm/YN

Matkop Rm/WY 

Vaak kon het paartje in één keer worden geringd: Rm/WW en Rm/WN

De leeftijd van matkoppen te bepalen bleek overigens nog niet eenvoudig. In deze tijd van het jaar zijn de 2kj-vogels (geboren in 2023) nog te herkennen aan een meer gesleten verenkleed, eventueel aanwezige contrasten in dekveren (dus dan zijn nieuwe én oude veren aanwezig) en de puntigheid van de staartpennen. Uiteindelijk bleken de meeste exemplaren (zoals verwacht) jonge vogels van vorig jaar te zijn geweest. 

Staart van een 2kj (incl. ruicontrasten)

Vleugel van een adult, zonder duidelijke contrast en stevige structuur

Tijdens het ringen en volgen de van de matkoppen kwam ik zo nu en dan ook nog wat andere soorten tegen, zoals appelvinken, een baardmannetje in Klein Profijt en langs de Oude Maas zag ik regelmatig de zeearenden die zich in het gebied hebben gevestigd. 

Matkop Rm/YY en pimpelmees

Een onverwachte dwergarend over de tuin!

Vorig jaar heb ik nog een aantal soorten gedipt of gemist wegens afwezigheid (groene bijeneter, groene fitis), dus mijn laatste nieuwe soort betreft de door mij zelfgevonden Siberische waterpieper. Gisteren kwam daar echter plotseling verandering in toen er een heuse dwergarend over de tuin vloog! 

Kort voor de middag kwamen we thuis en sloeg ik aan op het alarm van de kleine mantelmeeuwen. Deze zitten sinds kort weer op de flats en wanneer ze beginnen te alarmeren is dat meestal teken op een rover. Zo ook nu, want al snel zag ik een roofvogel cirkelen die langzaam deze kant op kwam. Met de kijker komt hij gelijk al wat afwijkend over, kantelt wat met de staart, maar lijkt recht op huis aan te komen. Snel grits ik de camera uit de kast, waarna ik 'm gelukkig herkenbaar kan vastleggen als hij recht over de tuin komt.

Dwergarend

Mede door de kantelende staart neig ik gelijk naar zwarte wouw, ook qua structuur lijkt de vogel daar sterk op. De foto's bekijk ik nog even, maar ook omdat ik geen koplampen zie (had verwacht dat je die bij dwergarend zou zien aan de onderzijde), schrijf ik dwergarend min of meer af. Omdat ik op zondag altijd de telefoon uitlaat en het niet de moeite waard vindt om een zwarte wouw te melden, laat ik het daarbij en ben enigszins verbaasd door het vroege tijdstip voor een zwarte wouw (maar dwergarend zou natuurlijk ook nogal raar zijn in deze tijd). 

Dwergarend

Toen ik vanochtend mijn telefoon opende en een melding zag van een dwergarend in de Brabantse Biesbosch, voelde ik aan m'n water eigenlijk wel gelijk hoelaat het was. Dus toch! Snel check ik de foto's en ik zie inderdaad dezelfde mankementen aan het verenkleed: een hoekje uit  de staart en een gaatje in de vleugel. Er vloog gisteren dus gewoon een dwergarend over de tuin! Een nogal onverwachte nieuwe soort zo in februari en na de Siberische waterpieper de tweede lifer op rij waar ik zelf tegenaan loop... 

Dwergarend

Roodhalsfuut nieuw op de Ambachtlijst!

Vanmiddag stond de wintertelling van de Sophiapolder weer op het programma, maar vanochtend kwam daar nog een aangename verrassing tussendoor. Tijdens de wintertelling in Sandelingen-Ambacht werd namelijk een roodhalsfuut ontdekt. Een zeldzaamheid op IJsselmonde, maar al helemaal in Ambacht. De eerste voor de gemeente! Op de grote plas liet hij zich even later ook aan mij goed zien, maar hij was behoorlijk onrustig en werd regelmatig ook weggejaagd door futen. Eindelijk weer eens een leuke soort in dit gebied waar het vogelen voor mij zo'n beetje is begonnen... 

Roodhalsfuut

In Sandelingen-Ambacht kijk ik gelijk nog even op een recent ontdekte roestplaats voor ransuilen, en zowaar zie ik al snel een exemplaar mij aanstaren. Altijd leuk! En het blijkt maar weer hoe lastig die roesplaatsen te vinden zijn, zoals deze op een plek waar ik al vele jaren regelmatig langs kom. Al blijft de vraag natuurlijk wel hoelang ze er al gebruik van maken. 

Ransuil

Hierna fiets ik nog even snel door naar het Waalbos, waar de eerste kieviten alweer zijn gearriveerd maar  ook de smienten nog volop aanwezig zijn. Deze winter hebben er bovendien zeker drie kleine zilverreigers overwinterd, waarvan ook nu zich nog één exemplaar laat zien. Een leuk nieuw fenomeen op IJsselmonde, waar we ze vroeger eigenlijk alleen in de nazomer zagen. Een groepje waterpiepers was me te slim af, want die merkte ik helaas pas op bij het opvliegen. 

Kleine zilverreiger

Hierna vertrokken we richting de Sophiapolder, waar weer mooie aantallen vogels aanwezig waren. Alweer ruim 200 grutto's en 60 kluten, met daarbij ook nog een tiental bonte strandlopers en 73 kemphanen. Mooie aantallen! Ook 17 pijlstaarten zijn het noemen waard en opmerkelijk was nog een bokje die we opstootte. Het lukte uiteindelijk ook nog om drie geringde grutto's af te lezen, maar leuker was nog een eigen kluut die in 2021 in de Crezéepolder door mij was geringd. Een geringde pontische meeuw konden we helaas niet aflezen, maar met totaal 11 pontische en 2 geelpootmeeuwen waren de aantallen meeuwen ook niet slecht te noemen. 

Geringde kluut WCB8

Geringde grutto

Hartje winter met veel bokjes

Afgelopen maandag was weer een lekker kantoordagje, die zoals wel vaker tegenwoordig werd opgevrolijkt door een zeearend boven de Crezéepolder. Goed uitzicht vanuit kantoor zorgt voor de nodige afleiding, maar levert ook wel veel op zullen we maar zeggen... Net voor het donker kon ik op het braakliggende terreintje naast kantoor nog weer een bokje vangen, altijd leuk! 

Bokje

In de avond leverde een rondje door de Crezéepolder weer een houtsnip op (één van de zeven), waarna in het in de Sandelingen eens lukte om een fazant te ringen. Wat een sterke vogels zijn dat, en natuurlijk schitterend zo in de hand! Ook waren nog drie houtsnippen en een watersnip het haasje. 

Fazant

Dinsdag was het rustig op de slaapplaats, maar belandde er toch nog één waterpieper in het net. Dat werd dus R/YBW, een jong mannetje, wat de meeste gevangen waterpiepers betreffen. 

Waterpieper R/YBW

Gisteren was het eindelijk weer eens een drukte van jewelste op het braakliggende terrein in Oud-Reijerwaard. Totaal waren er 13 bokjes aanwezig, waarvan ik 9 exemplaren kon vangen. Liefst 4 exemplaren waren terugvangsten, maar vrijwel allemaal van tamelijk recent. Maar wel heel nuttig, want zoveel terugvangsten heb ik niet! In Sandelingen ving ik even later ook nog weer twee exemplaren, waarvan zowaar ook weer een mooi adult. Altijd leuk! 

Omdat mijn planning er deze week wat anders uit zag, moest ik vanochtend nog even al mijn standaard locaties af voor bokjes. In Nieuw-Reijerwaard ving ik nog twee exemplaren op een braakliggend terrein, in Oud-Reijerwaard nog één. Vervolgens nog één op de graanstoppel in de Zuidpolder en twee exemplaren in Polder het Buitenland, dus al met al een nuttig ochtend. Bovendien kon ik in Polder het Buitenland nog een rijtje waterpiepers aflezen. 

Ook hier zitten bokjes: graanstoppels in de Zuidpolder

Wat meer typisch habitat in Polder Buitenland

De rest van de dag was ik verder rustig thuis bezig, maar eind van de middag had Rutger nog een nieuwe plek ontdekt voor bokjes. Toch snel nog maar die kant op en in het Waalbos zo drie bokjes gevangen. Twee nieuwe exemplaren en een hele verrassende terugvangst van een bokje van afgelopen winter, toen we 'm konden richting bij Heerjansdam. Erg leuk en nuttig zo'n terugvangst. Zeker als de vogel ook nog wat mooie ruicontrasten vertoond.

Enkele niet geruide veren die zorgen voor een ruicontrast

Nieuwe bokjes-plek

Vanavond deden Rutger en ik tenslotte nog een poging om in de Zegenpolder eens te proberen bokjes en watersnippen met mistnetten in de schemering te vangen. De verwachting was (uiteraard) hoog gespannen, maar het leverde niet de gehoopte volle netten op. Desalniettemin konden we toch nog weer een nieuw bokje ringen en belandden er ook nog drie watersnippen in de netten. En jawel, ook nu weer een watersnip met een mooi ruicontrast (dus adult). 

Ruicontrast in de 'humeral coverts' bij een watersnip