September 2024

De maand september begon op vogelgebied natuurlijk fantastisch met de succesvolle twitch naar een veldrietzanger. Andere nieuwe vogelsoorten had de maand niet meer in petto, maar op divers gebied kreeg ik nog genoeg in de kijker. Lokaal was ik vooral bezig met het zoeken naar geringde kieviten in groepen in met name de Crezéepolder. Dat leverde veel aflezingen op van kieviten die dit jaar succesvol waren groot gekomen in gebieden waar ik ze actief ring, zoals het Waalbos en Oud-Reijerwaard. Erg leuk en nuttig! Daarnaast checkte ik alweer met enige regelmaat plekken om te zien of er al bokjes waren teruggekeerd uit de broedgebieden, maar dat was helaas in heel september nog niet het geval. 

Nog geen bokjes, wel geschikte plekken

Havik verstoort groep kieviten

Tijdens het aflezen van kieviten en het zoeken naar bokjes kwam ik verrassend genoeg nog wel twee keer een porseleinhoen tegen. Eén keer klassiek foeragerend in de rietkraag (in de Crezéepolder) en eenmaal voor me opvliegend uit het ondiepe moerasgebiedje in Polder het Buitenland (Heerjansdam). Qua (lokale) ontdekkingen kwam ik overigens niet heel veel verder dan deze twee. 

Eén van de hoogtepunten van de maand september was wellicht het dagje Limburg op 7 september. Het hoofddoel was de eerder deze zomer ontdekte populatie van de rozevleugel, een sprinkhaan die vanuit Zuid-Europa oprukt naar het noorden en zich nu dus ook in Nederland heeft gevestigd. Tijdens mijn vakantie in Noorwegen was er een speciale excursie naar deze soort in groeve 't Rooth. In de groeve worden echter wel vaker excursies gegeven, dus toen ik zag dat er 7 september weer een excursie was trok ik toen met een groep algemeen geïnteresseerde deelnemers de groeve in. Het weer was schitterend en eenmaal op de plek aangekomen waren de sprinkhanen met hun opvallende roze vleugels snel gevonden. Gave soort om te zien! 

Rozevleugel

In de groeve was ik nog nooit geweest, dus het was sowieso leuk om daar eens rond te lopen. Naast de rozevleugels was het genieten met diverse geelbuikvuurpadden, kalkdoorntjes, blaasvarens en overvliegende wespendieven. 

Groeve 't Rooth

De rozevleugel was natuurlijk een mooie aanleiding om ook nog wat floristische zeldzaamheden in Limburg met een bezoekje te vereren. De dag begon ik bij het omgebogen vetkruid in Simpelveld, een nieuw gevonden soort dit jaar, maar nu tamelijk onogenlijk en bijna helemaal verdord. De zomerandoorn die ik even later langs de Maas trof stond er gelukkig een stuk beter bij. Verder bezocht ik deze dag nog wigbladige roos, kleine biesvaren en dwergdraadgentiaan. 

Zomerandoorn

Kleine biesvaren

Qua planten was het natuurlijk ook wel het einde van het seizoen. Op IJsselmonde zag ik zowaar nog een spontaan opgekomen huttentut en was kleine wolfsmelk nog massaal aanwezig op de bekende groeiplaats in de Zuidpolder. Daarnaast lukte het me eindelijk om me ertoe te zetten om nog een bezoekje aan Ouddorp te doen voor beursjesganzevoet en veldgentiaan. Beide soort zag ik na een vrij rustig ochtendje zeetrek op de Maasvlakte met eigenlijk alleen twee grauwe pijlstormvogels. 

Huttentut

Veldgentiaan

Op de Maasvlakte kwam ik deze maand verder eigenlijk niet, gewoon niet zoveel zin/tijd dit najaar... Het vangen van matkoppen lukte niet meer in september, ze reageerden te weinig op geluid. Het aflezen ging daardoor ook uiterst moeizaam, mede omdat de wilgen nog goed in het blad zaten. De maand sloot ik af met muizenonderzoek langs de Devel. Erg leuk om eens in dit gebied onderzoek naar de muizenstand te doen, wat opvallend veel dwergspitsmuizen opleverde. Gehoopte soorten als waterspitsmuis en aardmuis bleven echter achterwege. 

Dwergspitsmuis

Prettige eerste werkdag weer...

Vanochtend was mijn eerste werkdag na een drietal weken vakantie. Die werkdag begon met een overleg en veldbezoek aan de Coepelduynen bij Noordwijk. Vlak voordat we op de locatie aankwamen, kreeg ik de melding van de vondst van een veldrietzanger door Hugo Wieleman bij Groote Keeten, net onder Den Helder. Ai! De vogel was goed gefotografeerd en had zich mooi laten zien, dus tijdens het overleg kon ik het niet laten af en toe de ontwikkelingen te volgen. Dat bleek goed te gaan, want de vogel liet zich na de vondst ook nog meermaals zien. Toen we even later in het veld liepen bleek de vogel goed te reageren op het afspelen van geluid, wat elk uur ongeveer werd gedaan. Veelbelovend! 

Al genietend van de Zuid-Hollandse duinen zorgde wat paapjes, tapuiten en boompiepers voor de gebruikelijke afleiding tijdens het veldbezoek. Een passerende juveniele roodpootvalk maakte het plaatje af! Dit weekend waren er flink wat roodpootvalken het land ingekomen door de oostenwinden, dus helemaal onverwachts was het niet, maar toch erg leuk! 

Na het overleg rijden we linea recta richting Den Helder, waarbij we een kwartier voor aankomst horen dat de vogel zojuist schitterend is gezien. Ai... Maar toch ook positief dat hij zich zo middag op de dag, met een flink hoog temperatuurtje, nog steeds goed laat bekijken! Als wij aankomen haken juist de meeste vogelaars af, waarna de spanning weer opbouwd met steeds meer nieuw gearriveerde vogelaars. Klokslag 15:00 wordt het boxje weer neergelegd en klinkt de zang en roepjes van de vogel. Het duurt niet heel lang voordat de vogel al foeragerend in beeld verschijnt en zich op het oog weinig van het geluid aantrekt. Hij laat zich op enige afstand met de kijker goed zien, en vangt zelfs een houtpantserjuffer. Erg gaaf om deze zeldzaamheid te zien! Alweer de 7e nieuwe voor mij dit jaar. 

Uitzicht op de wilg achter het slootje waar hij zich liet zien

Veldrietzanger is voor de meeste vogelaars nog nieuw in Nederland, maar met ruim 40 gevallen is de soort veel algemener dan je zou denken. Op een enkele waarneming na betreffen het echter allemaal ringvangsten, wat wel laat zien dat het een extreemlastige soort is om in het veld tegen te komen. Des te groot was vandaag de vreugde dat dit exemplaar zich zo goed liet bekijken! Wellicht ook omdat hij precies in een klein riethoekje zat, waarbij hij zich niet echt kon verplaatsen en kon verdwijnen. Een hele aangename verrassing zo op de eerste werkdag weer! 

Toeschouwers