IJsselmonde Big Day 2019 - 119 soorten! Een record!

Op IJsselmonde is een Big Day nu al enkele jaren een begrip. In 2011 werd deze dag voor het eerst georganiseerd en sindsdien vindt hij bijna jaarlijks plaats. Meerdere teams strijden deze dag om het hoogste aantal waargenomen vogelsoorten op het eiland. Dit jaar zijn we met drie teams, waaronder Laurens van der Padt, Laurens van der Wind en ik. Veel voorbereiding hebben we dit jaar niet gedaan, maar afgelopen week leverde een rondje over het eiland toch wel de nodige nuttige informatie op. Er zitten toch wel de nodige leuke soorten en we hopen natuurlijk naast het winnen van de dag ook het record van 117 soorten uit 2017 te verbreken! We beginnen daarom gewoon om 00:00, dan hebben we immers genoeg tijd ’s nachts. Dat enkele uurtje slaap kunnen we dan ook wel missen… Helaas begaf de camera het overigens om rond 1:40 toen ik een foto van de eerste goede soort wilde maken, dus weinig foto's op 't wat op te fleuren... Helaas. 

Om 00:00 trappen we af op de golfbaan van Rhoon waar we een poging doen voor bosuil en tevens een auto parkeren, die we later op de dag nog kunnen gebruiken. De bosuil werkt helaas niet mee, maar een roepende WATERHOEN (1) zorgt ervoor dat de eerste soort op de lijst staat. Even later volgen ook MEERKOET (2) en WILDE EEND (3). Onverrichte zaken gaan we verder, maar als we even later bij een kerkuil staan te posten horen we in de verte toch nog een BOSUIL (4). Kerkuil werkt echter niet echt en we kunnen eerst nog SCHOLEKSTER (5) bijschrijven, voordat bij de derde schuur die we checken eindelijk een KERKUIL (6) over komt zeilen. We kunnen nu de polders van Rhoon uit en trekken Rotterdam in, waar Heijplaat het eerst aan de beurt is. Bij de roekenkolonie kunnen we eerst KAUW (7) noteren, waarna we ook een enkele ROEK (8) uit de kolonie horen. De OOIEVAAR (9) in Rotterdam-Lombardijen staat keurig op de paal, waarna we richting de Maashaven gaan. Daar zwemt al enige tijd een kleine rietgans rond, zo bleek vorige week toen we een ingevoerde toendrarietgans checkten. Het zou moeten lukken om deze ’s nachts te zien, wat overdag kostbare tijd zou schelen. Na aankomst schrijven we eerst nog FUUT (10), KNOBBELZWAAN (11) en BLAUWE REIGER (12) bij, maar dan zien we toch opeens de KLEINE RIETGANS (13) op de oever zitten. Een mooie soort om rond 01:23 in het drukke hart van Rotterdam-Zuid te noteren. De volgende poging die we doen is voor DODAARS (14) bij het Eiland van Brienenoord. Vorige week was hij nog afwezig tijdens de voorbereiding, maar nu horen we ‘m roepen en we zien de vogel zelfs in het licht van de zaklamp. Fraai! Het is hier altijd de vraag of ze voor of na de Big Day arriveren. Gebroed wordt er al jaren.

Nu alle targets in Rotterdam gelukt zijn, gaan we weer richting het oosten. Gisteren zaten enkele leuke steltlopers in de Crezéepolder, dus daar besluiten we een bezoekje aan te brengen. Wellicht dat we nog wat horen! Als we de polder inlopen kunnen we snel algemene soorten als GRAUWE GANS (15), KLUUT (16), KLEINE PLEVIER (17), KIEVIT (18), TURELUUR (19) BRANDGANS (20), LEPELAAR (21), OEVERLOPER (22), GROTE CANADESE GANS (23) en BERGEEND (24) bijschrijven. Leuke steltlopers horen we verder helaas niet, maar het viel natuurlijk te proberen! Vanaf de Veersedijk horen we vervolgens op de Sophiapolder de eerste VISDIEVEN (25) voor de dag en even later ook de eerste STORMMEEUWEN (26). Aangezien we met de fiets richting het Klein Profijt willen is het wel tijd om op de pedalen te gaan staan. Rond 02:30 rijden we zo Ambacht uit, maar niet voordat we uit het hart van Ambacht de eerste CETTI’S ZANGER (27) van de nacht in de verte horen tetteren. Leuk!

In Polder Sandelingen horen we vervolgens de eerste RIETZANGERS (28) en zien we de eerste KUIFEEND (29), waarna we doorgaan richting het Waalbos. De ijsbaan is helaas al aardig uitgedroogd, dus leuke steltlopers zien of horen we daar niet. Wel zingen in het gebied nog zeker drie SPRINKHAANZANGERS (30), een enkele BLAUWBORST (31) en schrijven we de eerste SLOBEEND (32) bij. Een bosrietzanger horen we tot onze spijt nergens. Deze soort lijkt tegen de verwachting in dus nog niet teruggekomen. Als we het gebied uitfietsen komt een kerkuil nog prachtig de Langeweg overvliegen, een soort die we al hebben maar uiterst fraai is! Langs de Devel klinkt even later een vogelkoor van jewelste. Zo zingen meerdere SNORREN (33) non-stop, gilt een WATERRAL (34) vanuit het riet en laat ook één van de drie ROERDOMPEN (35) vlot zijn prachtige ‘hoemp-geluid’ horen.

Aangezien we nog even de tijd hebben rijden we richting Polder de Hooge Nesse om te luisteren of daar wellicht al bosrietzangers terug zijn. Helaas. Naast de nodige sprinkhaanzangers, blauwborsten en vele rietzangers horen we niet veel. Via de Oude-Maas gaat de route nu verder richting het westen, waar we bij de Uilenvlietsehaven om 04:08 een vroege HEGGENMUS (36) kunnen noteren. In de Zuidpolder schrijven we even later de eerste KLEINE KAREKIET (37) bij en zien we de eerste KRAKEENDEN (38) van de dag. Leuker is eigenlijk hier de roerdomp die we horen vanuit de Devel, toch een afstand van 2,4km! In het riet kwetteren enkele BOERENZWALUWEN (39). Bij de Barendrechtse Brug horen we naast zo’n vier cetti’s zangers en een sprinkhaanzanger ook een tweetal NACHTEGALEN (40) zingen. Ook klinkt hier de zang van een ZWARTE KRAAI (41), een soort die er toch ook maar vroeg bij is! Een vrouwtje bosuil roept nog vanaf de trimbaan en de eerste RIETGORS (42) zingt zijn lied. Hierna horen we bij de bouwdok om 4:40 een vroeg zingende TUINFLUITER (43). Bij de bouwdok volgen daarbij nog KOEKOEK (44) en MEREL (45), terwijl we in de Carnisse griende ook de eerste GEKRAAGDE ROODSTAARTEN (46) horen.

In het duister horen we even later ook een zingende ROODBORSTTAPUIT (47) en mooi op tijd arriveren we zo bij het Klein Profijt. Het vogelkoor is al aardig losgekomen, zodat ZANGLIJSTER (48) WINTERKONING (49), ZWARTKOP (50) en ROODBORST (51) snel bijgeschreven zijn. 

Om 5:09 kunnen we zo de 50^ste soort noteren, mooi op tijd! We lopen vervolgens verder de grienden in en nieuwe soorten volgen elkaar snel op: FITIS (52), PIMPELMEES (53), KOOLMEES (54), VINK (55), KLEINE MANTELMEEUW (56), TJIFTJAF (57) en MATKOP (58) en gelukkig horen we ook nog een APPELVINK (59) overkomen. Een soort die de andere teams later gemist blijken te hebben. Verder roept er nog een GROTE BONTE SPECHT (60), zet de eerste HOUTDUIF (61) in, zingt een BOOMKRUIPER (62) en komt een GROENE SPECHT (63) langs. Op de golfbaan horen we een GRASMUS (64) en zien we de eerste BUIZERD (65). Kleine bonte specht lukt helaas niet, maar dat blijkt achteraf bij iedereen het geval te zijn. De vuurgoudhaan blijkt na drie jaar helaas afwezig, maar we kunnen nog wel KOKMEEUW (66), GROENLING (67), TURKSE TORTEL (68), KNEU (69), HOLENDUIF (70), EKSTER (71), AALSCHOLVER (72) en STAARTMEES (73) bijschrijven rondom de golfbaan. De 70 soorten zijn we zo gepasseerd om 6:19, dat gaat lekker!

Het weer is prachtig dus om half zeven besluiten we een trektelling te gaan doen vanaf de dijk naast de Zegenpolder. Dat heeft de afgelopen Big Days toch ook wel enkele leuke soorten opgeleverd, dus wie weet! De aantallen trekvogels blijken niet groot, maar het is een uurtje uiterst vermakelijk. Eerst schrijven we standaard soorten als GIERZWALUW (74), GELE KWIKSTAART (75), PUTTER (76), BRUINE KIEKENDIEF (77), GAAI (78), IJSVOGEL (79), ZILVERMEEUW (80), TORENVALK (81) en HUISZWALUW (82).

Om 6:48 zorgt een roep van Laurens van der Padt echter voor consternatie. Er vliegt een REUZENSTERN (83) over de rivier naar het oosten! Hij gaat net over de bomen van het Klein Profijt en ik zie hem dan ook uiterst slecht, helaas. Het is echter wel een fijne soort voor de Big Day en ook wel een hele goede voor IJsselmonde! De koek is echter nog niet op als een langsflappende lijster zowaar een BEFLIJSTER (84) blijkt te zijn! Dat is lekker laat! Als ook nog een GEELPOOTMEEUW (85) voorbijkomt en we eindelijk de SLECHTVALK (86) op kilometers afstand rond de mast in de Waalhaven zien vliegen besluiten we de telling af te breken. 86 soorten om 7:10 is voor ons een absoluut record, een erg hoge score zo vroeg in de morgen!

Voordat we een rondje met de auto gaan rijden, besluiten we toch nog even het Klein Profijt in te lopen voor kleine bonte specht of grauwe vliegenvanger. Helaas lukken beide soorten niet, maar een opvallend roepje uit de kruinen levert toch een nieuwe soort op. Een prachtig mannetje BONTE VLIEGENVANGER (87) laat zich namelijk prachtig foeragerend bekijken, maar trekt ook alweer snel door richting noord. Leuk! We gaan hierna enkele lastige broedvogels op West-IJsselmonde met de auto in te rekenen. Als we met de geparkeerde auto de golfbaan afrijden is een WITTE KWIKSTAART (88) op de weg een welkome aanvulling. Bij enkele huisjes horen we vervolgens HUISMUSSEN (89) tjilpen waarna we iets ten westen van de jachthaven van Rhoon GROTE LIJSTER (90) makkelijk kunnen bijschrijven om 8:22. Vorige week vonden we hier het nest en we zien de jongen dan ook eerder dan een ouder. Niet veel later zien we echter ook een adult. Erg leuk dat er toch weer een broedgeval van deze soort op IJsselmonde aanwezig is! 

We spoeden ons vervolgens naar Bos Valckesteijn waar we tevergeefs een poging doen om een goudvink te vinden. Een goudhaan werkt even later in Rhoon ook niet mee, maar tot onze grote verrassing vliegt daar zowaar een GOUDVINK (91) over! De grootste misser op de lijst is op dit moment nog SPREEUW (92), maar als we weer in de polders komen zien we er toch al snel eentje vliegen. Soms vraag je je dan af of je er eerder overheen hebt gekeken of dat ze er echt niet waren. Waarschijnlijk het eerste uiteraard… De enige SPOTVOGEL (93) die nu waarschijnlijk op IJsselmonde zit, horen we vanuit de auto, en ook zien we nog een TAPUIT (94) op een perceel rondhippen. Bij een boerderij horen we enkele RINGMUSSEN (95) waarna we weer snel richting de golfbaan koersen om op de fiets te stappen. Bij het uitstappen vliegt daar eindelijk een HAVIK (96) boven de auto. Dat duurde even!

Met de gemiste kleine bonte specht en grauwe vliegenvanger vertrekken we toch met een wat dubbel gevoel uit de grienden, maar het is niet anders. De leuke soorten tijdens de trektelling zorgen daarentegen wel voor een goede sfeer, dus dat compenseert weer enigszins. Langs de Oude-Maas fietsen we stevig door naar het oosten, maar bij de Jan Gerritsenpolder kunnen we nog twee soorten bijschrijven. In de verte zien we namelijk wat OEVERZWALUWEN (97) vliegen rond een kolonie en op een paal rust een GROTE MANTELMEEUW (98). Het weer is ook nog steeds prachtig, dus continu zoeken we de lucht af naar rovers. Met name ook voor sperwer, welke nog steeds ontbreekt op de lijst. Een soort waar we wel vaker moeite mee hebben… In de Zuidpolder komt even later helaas ook weer een havik over, zodat we nog steeds moeten uitkijken naar zijn kleinere neefje.

De verwachting voor het Waalbos is hoog gespannen, en we moeten hier flink kunnen scoren. De eerste de beste greppel voor WATERSNIP (99) is gelijk succesvol en om 11:54 horen we de eerste VELDLEEUWERIK (100) roepen. Voor 12:00 dus de honderd soorten op de lijst, dat gaat lekker! De koek is echter nog niet op, want we zien kort hierna een REGENWULP (101) invallen, terwijl in een slootje een ZOMERTALING (102) en WINTERTALING (103) gebroederlijk naast elkaar liggen. Terwijl we daarvan staan te genieten worden we ruw verstoord door een bekende ‘miauw’. Twee ZWARTKOPMEEUWEN (104) komen prachtig over, leuk! Ook is kort hierna een BOOMVALK (105) actief jagend aanwezig, zodat we van de roofvogels echt alleen nog sperwer missen op de lijst… Ondertussen is het echter ook alweer half één, dus de hoogste tijd om weer in de auto te stappen. 

Onderweg naar Ambacht horen we nog een BRAAMSLUIPER (106) zingen, waarna we richting het Donckse Bos gaan. Terwijl ik thuis sta te wachten op de auto vliegt nog een mooie geelpootmeeuw over en is weer een holenduif aanwezig in de straat. Ook leuk! Vorige week hadden we in het Donckse bos overigens zowel vuurgoudhaan, goudhaan als boomklever, dus dat zou mooi zijn! Ook vandaag gaat het voor ons doen heel aardig in dit bos, en zien we twee GOUDHANEN en horen we ook een BOOMKLEVER roepen. Een soort die we eigenlijk altijd missen op de Big Day. Een vuurgoudhaan vinden we helaas niet, en ook grauwe vliegenvangers komen we niet tegen, waar we toch stiekem op hoopten… Ook sperwer lukt nog steeds niet, terwijl we achteraf horen dat er eentje boven ons hoofd vloog toen we hier liepen… Tja…

Holenduif

Aangezien we te horen hebben gekregen dat een bosrietzanger aanwezig zou zijn naast de Devel, gaan we die kant maar op. Mede ook omdat op die plek ook TAFELEEND (109) vaak aanwezig is. Dat blijkt ook nu het geval, maar de bosrietzanger hier krijgen we niet te horen of te zien. Later blijken ook de andere twee teams deze soort gemist te hebben. Een leuke verrassing als wij hier lopen is echter wel de jonge ZEEAREND (110) die hier om 14:50 prachtig over komt zeilen. Erg fraai en een lekkere onverwachte bonus. Een gemeld paapje krijgen we in het Buitenland van Heerjansdam niet gevonden, zodat we snel richting de Sophiapolder gaan. Vanaf de Veersedijk zien we gelijk enkele GROENPOOTRUITERS (111), maar verder is het rustig helaas. RANSUIL (112) hadden we nog bewaard, dus daar moeten we nog even Ambacht voor in. Hij ligt gelukkig keurig op nest! Op een scheepswerf horen we even later ook de verwachte ZWARTE ROODSTAART (113), waarna we koersen richtin de Crezéepolder. Het gaat daar gelijk snel met KEMPHAAN (114), ZWARTE RUITER (115) en de bekende ROTGANS (116), maar andere leuke steltlopers of kwikstaarten vinden we niet. Helaas! Wel posten we nog even op de telpost waarbij continue de horizon wordt gecheckt voor sperwer. Die ellendeling moeten we immers nog… Gelukkig is het om 17:11 raak als een SPERWER (117) in de verte opduikt. Oef!! Zo evenaren we om 17:11 het oude Big Day record, zou de 120 mogelijk zijn?!

Zeearend

Als we de polder uitrijden krijgen we een melding dat een ZILVERPLEVIER (118) aanwezig is in de polder. Kennelijk is die tijdens of na ons vertrek ingevallen, en vanaf een afstand zien we hem later gelukkig ook lopen. Om 17:38 verbreken we het record, fijn! ’s Avonds horen we overigens dat er op dit moment ook nog een bonte strandloper aanwezig was, maar daar kijken we helaas overheen…. Op de Sophiapolder staat even later gelukkig nog wel een PONTISCHE MEEUW (119) waarna we besluiten nog naar de Rhoonse baan te gaan met mogelijkheden voor paapje, bosrietzanger en graspieper. Uiteindelijk zien we daar niks van dat alles, ondanks dat eerder op de dag wel een paapje aanwezig was. Tja.. Je mist nu eenmaal dingen.

Om klokslag 19:00 zijn we present bij het NME-centrum in Ridderkerk waar ook de andere teams arriveren. Uiteindelijk hebben we de hoogste score met 119 soorten, gevolgd door 114 en 113 soorten. Een geslaagde Big Day! Zoals altijd wisten we echter nog wel het nodige te missen. De belangrijkste waren dit jaar wel grauwe vliegenvanger (door een ander team bij de ingang van het Klein Profijt gezien), bonte strandloper, vuurgoudhaan, bosrietzanger (door geen enkel team), paapje, kleine bonte specht (door geen enkel team), engelse kwikstaart en graspieper (blijft een gelukje). Een ander team zag in de ochtend overigens ook nog temmincks strandlopers en noordse kwikstaarten in de Crezéepolder, welke in de middag weer vertrokken waren. Je kan niet overal zijn… En voor soorten als purperreiger en witgat moet je dan gewoon weer heel veel mazzel hebben. De verschillen onderling waren dit jaar dus hoog. Wij zagen zo ook zeker zes soorten die andere teams mistten (dodaars, reuzenstern, beflijster, appelvink, goudvink en zwartkopmeeuw) en de totale soortenlijst voor vandaag stond dan ook op 136 soorten. Een prachtig aantal voor ons eilandje en we hadden dan ook een prachtige dag! Volgend jaar wel de 120?!